10-гу класска лексиканы өөредирде хереглээр бот ажылдарнын хевирлери 

Программада айыткан янзы-бүрү бөлүктерни өөредип эртип тура, оларның тус-тузунга хереглээр методиктиг аргалар чаңгыс аай эвес, үргүлчү өскерлип турар. Ындыг болганда ол аргаларны башкы боду дилеп тывар ужурлуг.

Республиканың тыва дыл башкылары амгы үеде чаа хевирниң кичээлдерин эрттирип турар апарган. Оларга кичээл-семинар, кичээл-зачет, кичээл-аян-чорук, сагынгыр-тывынгырлар кичээли дээш оон-даа өске хевирлерни хамаарыштырып болур. Чаа хевирлерниң кичээлдери өөреникчилерге чаа чүүл болуп, оларның сонуургалын оттуруп турар. Ук кичээлдерниң хевирлерин класстар аайы-биле таарыштырып алыры башкыдан хамааржыр. Чаа хевирниң кичээлдерин эрттирерде бот ажылдарның янзы-бүрү хевирлерин база башкылар чедимчелиг ажыглап турар. Чижээ: янзы-бүрү аас болгаш бижимел-биле кылыр мергежилгелер, карточкалар болгаш перфокарточкалар-биле ажылдар, диктантылар болгаш кыска чогаадыглар, чурук-биле ажылдар, ребус болгаш кроссвордтар-биле ажылдар, дидактиктиг оюннар хамааржыр.  

1. Мергежилгелер

Кандыг-даа хевирниң дыл кичээлдериниң быжыглаашкын болгаш катаптаашкын кезектеринге мергежилгелер кылдырары ону шиңгээдип алырынга улуг ужур-дузалыг болур. Мергежилгелер кылып турар үеде уруглар шын бижилге дүрүмнерин сактып, оларны шын медереп билип ап турарлар. Оон аңгыда мергежилгелерни күүседирде уругларның кичээнгейи бедиир болгаш демдек алыр дээш, кызып ажылдаарлар. 

10-11 класстың номунда «Лексика болгаш фразеология» кезээнде бердинген мергежилгелер-биле чергелештир дараазында мергежилгелерни ажыглап болурун саналдап турар бис. База ол ышкаш мергежилгелерни немелде онаалгалар кылдыр уругларга берип болур. Мергежилгелерни сөстүң уткаларын,

сөстүң уткалыг харылзааларын өөренип тургаш, ажыглаарынга эптиг кылдыр тургускан бис.

Мергежилге 1. Бердинген кожамыктан хөй уткалыг сөстү тыпкаш, ук сөстүң тыва дылда уткаларын бижиир. Омоним сөстү тыпкаш, утказын чижектерге бадыткаар.

Чадаананың бажынайда

Чагган харның эривезин.

Чараш кара кулугурнуң

Сагыжымдан ыравазын.