«Қостанай қаласы әкімдігінің білім беру бөлімінің

А.М.Горький атындағы гимназиясы»

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Бекболатова Айгүл Адамбекқызы

Қазақ тілі

9 сынып.

Сабақтың тақырыбы:  Ақпарат құралдары

Грамматикалық тақырып: Етіс. Өздік етіс. Сөйлем түрлері.

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік: Өткен  сабақтың  алған білім, сөз қорларын, грамматикалық тақырыпты пысықтау. Қазақстан ақпарат құралдары туралы түсініктерін кеңейту,ақпара құралдарын дұрыс қолдану үшін үйрету. Ақпарат құралдары тақырыбы бойынша балалардың қазақ тілінде сөз қорларын көбейту. Оқушыларға ақпарат құралдары туралы білімдерін, тарихи деректермен түсінік бере отыру. Оқушылардың ой-пікірін, сұрақтарға толық сауатты жауап беруге үйрету, ақпарат құралдары туралы дұрыс көзқарасын қалыптастыру.

2.Дамытушылық: Балалардың  еске сақтау,ауызекі сөйлеуге дамыту және жазу шеберліктерін  арттыру, өз ойларын  тиянақтау. Оқушыларды ақпарат құралдары туралы дүниетанымдық көзқарастарын, түсініктерін, адамгершілік, эстетикалық дағдыларды қалыптастыру .

3.Тәрбиелік: Оқушыларды ақпарат құралдары  дұрыс пайдалануға,  сақтауға, қорғауға тәрбие беру. Оқушыларға эстетикалық, әдептілік мәселелерін тәрбие беру.

Сабақтың түрі: жаңа,аралас сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,талдау, топпен, оқу,ойлар бөлісу,әңгімелеу.

Сабақтың құралдары: Қазақ тіліоқулығы,сызба ,мәтін,диалогтар.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі,тарих,информатика, дүниетану.

Технологиялар: педагогика, тіл  дамыта оқыту

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. 

Жоспар.

1. Сәлемдесу.

2. Оқушыларды сабаққа бейімдеу

3. Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын айту.

4. Үй тапсырмасын тексеру.

5. Жаңа сабақты түсіндіру

6. Сабақты бекіту.

ІІ. Үй  тапсырмасын  тексеру: 

Грамматикалық тақырып: Күрделі сөздер.Күрделі сөздердің емлесі

Күрделі сөздер- біріккен сөздер            қос сөздер           қысқарған сөздер             тіркескен сөздер

Біріккен сөздер

Қос сөздер

Қысқарған сөздер

Тіркескен сөздер

Ақорда,елбасы,Екібастұз,Ақтөбе,әнұран

Жүре-жүре,тау-тау, көзбе-көз,биік-биік, ата-ана,шөре-шөре,

БҰҰ,ЖШС,АҚ,кг,км

Астана қаласы,екі мың,жазып отыр,ұзын бойлы, ала мысық

ІІІ. Жаңа сабақ: Кiрiспе әңгімесі:

         -Балалар, бүгін қазақ тілі сабағында ақпарат құралдары тақырыбы бойынша керекті, қызықты,тарихи деректермен  танысамыз, тапсырмаларды орындаймыз, диалог құрастырамыз. Сабақтың мақсаты ақпарат құралдары берілген мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазу, ауызекі  сөйлеу және танымдық  қабілеттерді жетілдіру,жан-жақты талдау жүргізу.

Жаңа сабаққа даярлау:

1. Сұрақтар:

-­Ақпарат құралдары дегеніміз не ?

-Қазақстан Республикасында  ақпарат құралдары  пайда  болған ба?

-Сендер ақпарат құралдары туралы не білесіңдер?

-Сендер қандай ақпарат құралдарын  көрдіңдер ?

-Ақпарат тағы қандай  болуы мүмкін?

-Сонымен, кім айтады, біздің бүгінгі тақырыбымыз не болмақ?

2. Интерактивтік  тақтамен  жұмыс.  Лексикалық  тақырыпты  түсіндіру:

-Ақпарат құралдары  туралы тақтаға шығып, тірек-сызба толықтырайық.

       түсіндіру         хабарлау    латын сөзі      жеткізу       стилі      статистика әдісі

                                            А қ п а р а т

ә/  Оқылым. Жаңа сабақтың арналған мәтін оқып түсіну,талдау. Оқушыларға жекелеп, кезекпе-кезек оқытып шығу Оқулықта 1-тапсырма142 беттегі  мәтінді оқу және  «ақпарат» ұғымының  мәнін анықтау керек.

б/  Жазылым. 2тапсырма 142 беттегі берілген сұрақтарға жауап беру дәптерге  жазу және диалог құрастыру.

в/ Айтылым. Диалог бойынша өзара сөйлесу.

г/ Грамматикалық тақырып: Сөйлем түрлері.

üТілдің біршама тиянақты ойды білдіріп, белгілі бір интонациямен айтылатын бөлшегі сөйлем деп аталады.(Сөйлем тиянақты ойды білдіреді).

üАяқталған бір ғана ойды білдіретін сөйлем жай сөйлем болады.

üБірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем құрмалас сөйлем болады.( Екі немесе одан да көп  жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем құрмалас сөйлем деп аталады).

Хабарлы сөйлем

Сұраулы сөйлем

Бұйрықты сөйлем

Лепті сөйлем

Күн жылынды

Сен мұражайға барасың ба?

Арыңды жасынан сақта!

Астана қандай тамаша!

Өздік етіс

Іс-әрекеттің пен істеушінің  арасындағы  қарым-қатынасты білдіретін

 етістіктің түрі етіс  деп аталады.

Етістің  төрт түрі бар: өздік етіс, өзгелік етіс, ырықсыз етіс, ортақ етіс.

Іс-әрекеттің іс істеушіге тікелей бағытталғандығын  білдіретін  түрі

өздік етіс деп аталады.

 –ін, - ын, -н   жұрнақтары

IV. Сабақтың бекіту: Жаңа сабақты сұрақ-жауап әдісі арқылы қорытып, бекіту.

1.     Ақпарат дегеніміз не?

2.     Ақпарат құралдары қандай болу мүмкін?

3.     Ақпарат құралдарының  негізгі мақсаты қандай?

4.     «Ақпарат» сөзі өай тілден шыққан?

5.     Ақпарат ғылымдардың  қай саласында кездесетін ұғым?

6.     Ақпаратты жеткізу, қабылдау, түрлендіру және сақтаудың мәселерімен қандай теория айналысады?

7.     Сендер қандай ақпарат құралдарымен қолданасыңдар?

V. Үйге тапсырма беру:

üАқпарат құралдары  туралы мәліметтерін білу, мазмұндау.

üЖаңасөздерді 142б жаттап келу

üӨздік етісті және сөйлем түрлерін  қайталау

VI. Сабақтың аяқталуы: Оқушылардың білімдерін бағалау.Бағаларын күнделіктеріне,  журналға қою. Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларды мадақтау.

 1. Бағалау . 2. Мадақтау 3. Қорытын айту 4. Қоштасу