Молекуланың  құрамы және  құрылысы

Сурет 1. Азот қышқылының дұрыс емес құрылымдық және электрондық формуласы

Жоғарыдағы формуламен келіссек азот айналасында 10 электрон айналады, бірақ бұлай болу мүмкін емес. 

Жоғарыдағы формуламен келіссек азот айналасында 10 электрон айналады, бірақ бұлай болу мүмкін емес. Азот екінші периодта орналасқан және сыртқы деңгейі  сегіз электронға дейін болу мүмкін.  Бұл болжаммен келіссек, азот атомы мен оттектің бір  атомының арасында коваленттік байланыстың донорлы-акцепторлық байланыс механизмі болады.

Сурет 2. Азот қышқылының электрондық формуласы.
азот атомының электрондары қара нүктемен таңбаланған.

Ендеше азот қышқылының құрылымдық формуласы мына суреттегідей болады.

Сурет 3. Азот қышқылының құрылымдық формуласы
(донорлы-акцепторлы байланысбағдаршаммен көрсетілген)

Алайда тәжірибелі жолмен дәлелденген,Екі байланыс атомдар арасында тең бөлінген. Сондықтан азот қышқылындағы азоттың тотығу дәрежесі +5, ал валенттілігі 4 ке тең. Сұрақ туындауы мүмкін неге валентінен тотығу дәрежесі үлкен деп. Оған бір ғана мысал сутектің асқын тотығында оттектің валенттілігі (ІІ) ең, ал тотығу дәрежесі -1.

Тағы бір мысал азот қышқылының молекуласы қалай түзіледі.