Кейс-технологиясын оқу үрдісінде пайдалану

                                                                   Алматы облысы Іле ауданы ,Өтеген батыр кенті

                                                                М.Мақатаев атындағы № 13 орта мектебінің

                                         Информатика пәнінің мұғалімі

                                                                     Копеева Гулдана Амангельдиевна

Қазіргі заман мұғалімнен тек өз пәнінің терең білгірі болуы емес, тарихи танымдық, педагогикалық – психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына сай білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу мен тәрбие ісіне еніп, оқытудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады.

Жаңа форматты ұстаздар қалыптастыруда  біліктілік арттыру жүйесінің рөлі ерекше. Қазіргі жағдайда осы бағытта үлкен реформалар жоспарланып, біліктілік арттыру мазмұнын жаңарту, арттыру жүйесін жаңғырту, курстық және курсаралық шаралар арқылы педагогтардың кәсіби өсуіне жағдай жасалуда. Әлемдік озық  іс-тәжірибені меңгерумен қоса, өзіміздің негізгі құндылықтарды және әдістемелік қорымызды қолдана отырып, семинарлар, шеберлік-дәрістері, ақпараттық сессиялар, тренингтер, ашық сабақтар өткізілуде. 

Педагогикалық үдерісте кездесетін жағдаяттарды әлде туындаған мәселелерді  шешудің тиімді  технологиясы  - кейс әдісі. Кейс-технологиясын  қысқа мерзімді оқытуға арналған интерактивтік технология.

Кейс - технологиясы – оқытушылардың дәстүрлі және қашықтықтан кеңес беруін ұйымдастыру кезінде мәтіндік, аудиовизуалдық, мультимедиялық оқу-әдістемелік материалдарды жинау және оларды пайдаланушылардың өз бетінше меңгеруі үшін жіберуге негізделген. Кейс - технологиясы (ағылшынның case – потрфель ) оқытудан жасалынған әдістемелік материалдармен іске асырылады. Кейс - технологияға арналған материалдар түрлері мыналар:

1. Әдістемелік нұсқаулар.

2. Жұмыс дәптері.

3. Анықтама.

4. Оқу, аудио, бейне материалдар.

5. Бақылау және емтихан материалдары.

Қашықтықтан оқытуға арналған кейстердің өзіндік сапалық қасиеттері болады.

1. Кейс құрамында белгілі бір нормативті талаптар жоқ. кең таралған документтер мен дыбыс, анимация, графикалық кірістірулер, слайд-шоу пайдаланылады.

2. Оқушы оқулықтың кез келген бетін қағазға шығара алады.

3. Оқушы оқу материалдарына кез келген әдіспен қол жеткізе алады.

4. Оқулыққа кіріктірілген білімді тексеру жүйесі бар.

5. Оқулық бетінен Интернет ресурстарына қол жеткізуге болады.

Кейс технологиясы – қағазды, электронды, өзге де жеткізу түрінде және оларды өздік оқитын білім алушылар үшін жіберілетін мультимедиялық оқу-әдістемелік материалдар жиынтығы негізінде жинақталған.

Кейс-технологияларға жатады:

·         жағдайды талдау әдісі;

·         инцидент әдісі;

·         рольдік ойындар әдісі;

·         ісх абарды талдау әдісі;

·         ойындық жоба;

·         дискуссия әдісі

Кейс  әдісінін 5 кезеңі

·         1-кезең – жағдаятпен таңысу, оның ерекшелігі;

·         2-кезең –мәселені аңықтау,әсер ететін факторлар мен объектілер;

·         3-кезең –ой доданы ұйымдастыру үшін тұжырымдаманы, ойларды  ұсыну;

·         4-кезең– шешім қабылдау алдындағы талдау жұмысы;

·         5-кезең – кейстің шешімі – бір неше нұсқадағы шешім, шешімдерге байланысты туындайтын мәселелерін ескеруді атау.

Кейс әдісі мұғалімнің кәсіби құзіреттілігінің өсуіне, оның икемділігіне, жасампаздык іс-әрекетіне қол жеткізетін әдіс.

Мұғалімдер топтарының бірлесіп жоспарлауын, оқуын, қадағалауын және талдауын көздейтін, сыныптағы іс-әрекеттегі зерттеу жұмысының ерекше түрі – Lesson Study.

Lesson Study – мұғалім тәжірибесі саласындағы білімді жетілдіруге бағытталған, сабақтағы іс-әрекеттегі зерттеудің ерекше үлгісі болып табылатын педагогикалық тәсіл. Ол ХІХ ғасырдың 70-жылдарында Жапонияда бастау алып, осылайша Батыста қолданылатын «Іс-әрекеттегі зерттеу» тәсілінен 70 жыл бұрын қолданыла бастаған.

Бүгінде еліміздің білім беру жүйесінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың рөлі күннен-күнге артып келеді. Осы орайда әлемдік тәжірибеде қашықтықтан білім берудің орны ерекшеленіп тұр.

Қазір дәстүрлі қашықтықтан оқыту, электронды қашықтықтан оқыту, аудиториялық сабаққа түрлі электронды құралдарды пайдалану сияқты қашықтықтан оқыту үлгісінің 2000-ға жуық түрі бар екен. Соның ішінде еліміздің жоғары оқу орындарында кейс, желілі және телевидение сынды ақпараттық-коммуникациялық технология құралдарының көмегімен қашықтықтан оқыту түрі пайдаланылады.

Шетелдік тәжірибеге сүйенсек, қашықтықтан оқытудың тиімділігі – студенттің университетке бармай-ақ, өзіне ыңғайлы жерде отырып, берілген тапсырманы орындай беретіндігі, яғни уақыттың ұтымдылығы, екіншіден, оқу ақысының арзан болатындығы, шалғайдағы шетел жоғары оқу орнын елде жүріп-ақ оқып, диплом алу мүмкіндігінің болуы.

Қашықтықтан оқыту – оқытушының оқушымен оқыту құралдары арқылы интерактивті қарым-қатынас әрекет үрдісін ұйымдастыруға мүмкіндік беретін жаңа ақпараттық-педагогикалық технология.

Қашықтықтан оқыту технологиясының артықшылықтары:
- Заман талабына сай ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялар мен құралдарды қолдану
- Интерактивті әрекеттесу формалары
- Сапалы білім алу
- Уақытты үнемдеу
- Ыңғайлы уақытта оқу
- Территориялық шектеулер жоқ
- Денсаулық күйі бойынша шектеулер жоқ.

Біз үшін қашықтықтан оқытудың маңыздылығы – білім берудің біртұтас ақпараттық жүйесін құру арқылы білім сапасының деңгейін көтеру. Сонымен қатар әлемдік ақпарат кеңістігіне жол ашып, оқушылардың ғылыми және шығармашылық ізденістерін арттырып, білікті маман дайындап, оны өз игілігімізге жарата білсек, ұтар тұсымыз да сол болмақ.  Сондықтан да мен де өз тәжірибемде қашықтан оқытудың әдіс- тәсілдерін қолданып келемін. Интернет сайттары арқылы оқушылар арасында жүргізілетін  халықаралық қашықтық олимпиадалларға, ғылми практикалық конференцияларға оқушылармен бірлесіп қатысып, атап айтсақ «Видеоуроки», «Инфознайка» , т.б . қатысып оқушы өз ізденістерін нәтижелі көрсетіп жүлделі орындарға ие болуда.  Нәтижесінде оқушының қызығушылығы мен компьютерлік сауаттылығы және ақпараттық мәдениет дәрежесі, жаңа заманауи техникалық құралдарды еркін пайданану информатика мен есептеуіш техника құралдарын меңгеру және қажеттеріне қарай жаңа ақпараттық технологияларды қолдану қабілеттіліктері қалыптасады.

Аталған әдістер арқылы өскелең ұрпақта келесі өмірлік дағдыларды қалыптастыруға болады: креативтілік, белсенділік, әлеуметтілік жауапкершілік, ой-өрісінің кеңдігі, жоғары кәсіби деңгейлі сауаттылык, танымдық әрекетке қызығушылығының басымдығы.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1.    Ғаламтор материалдары

2.    Аскерко Ю.И. Формирование информационной компетентности будущих учителей технологии и предпринимательства в процессе профессиональной подготовки. Дисс. … канд. пед.наук. – Магнитогорск, 2007. – С.60.

3.    Беспалов П.В. Компьютерная компетентность в контексте личностно ориентированного обучения.

4.    Смоленцева Л.В. Учебно-методический комплекс по дисциплине «Информационные системы в экономике». – Казань: Издательский центр Академии управления «ТИСБИ», 2005. – 36с.