Іскерлік ойын: « Кикілжіңсіз қарым – қатынасқа кіру шарттары ».

         Мақсаты:

1)     адамдармен қарым – қатынаста кездесетін негізгі феномендермен таныстыру;

2)     қарым – қатынасқа кедергі жасайтын факторлармен таныстыру,

3)     топтағы қарым – қатынасты жақсылау;

4)     мінездегі этикалық нормаларды дамыту

         Қажетті заттар: адамдардың бейнесі берілген карточкалар, рольдер бейнеленген карточкалар, «бақыттың сыры» жазуы.

Тренинг барысы

         І  Сәлемдесу.

Оқушылар бір-біріне доп беріп комплимент айтады : « Сәлем (есімі),  сіз бүгін ...»

         ІІ.  Жаттығу «Қабылдауның әсері»

         Бүгін біз сіздермен адамдар бір-бірімен қалай қарым-қатынас жасайтыны  туралы сөйлесеміз. Басқа адамдарды қалай қабылдаймыз  және оларды қабылдауға нелер әсер етеді, сол туралы пікір алмастырамыз.

Сынып топтарға бөлінеді. Әрбір топқа таныс емес бір адамның суреті беріледі. 1- топқа суреттегі адам қылмыскер ретінде,  2 – топқа сол суреттегі адам педагог ретінде таныстырылады. Қылмыскер ретіндегі  адам соңғы бір жыл ішінде бір неше адамды өлтірген болып, қазыр іздестірілуде ал педагог болса, химия пәндерінің докторы, профессор,  ғылымға қосқан үлесі үшін мемлекеттік сыйлық алған  деп айтылады. Екі топ бөлек –бөлек олтырады, бір-бірінің  суреттерін көрмейді.

  Топтың міндеті:  суреттегі адамның қасиеттерін, , қандай адам екендігін суретті қабылдауына негізделіп айту.

         Оқушылар топ болып талқылағаннан  кейін ортада өз пікірлерін айтады. Осы жерде оқушылар  әр екі топқа берілген сурет бір адам болса да мінездемелер әр түрлі болғандығын көреді.

         Топ мүшелері  не үшін бір кісіге әр түрлі анықтама берілгенін талқылайды.

         ІІІ  Теориялық білім беру

         Екінші бір адаммен қарым-қатынас жасау үшін ол туралы мәліметке ие болуымыз қажет. Қарым-қатынаста біз өз тәжрибемізге ,  білім және қағидаларымызға негізделеміз. Қарым-қатынасқа ол адамның жасы, мамандығы, сыртқы көрінісі әсер етеді. Егер адам бізге ұнап қалса, біз оны білімді, жақсы, өте мейірімді  .... деп есептеп жоғары баға береміз. Керісінше, ұнамай қалса ....  Егер ол адам бізбен жақсы қарым-қатынаста болса,  оны өте керемет адам деп есептейміз.

         ІҮ   Рольді ойын «Қарым – қатынастағы кедергілер»

Ортаға 5 оқушы шығады.  Оларға рольдер беріледі.

Рольдер:   -  менімен лидер сияқты қарым-қатынас жаса;

-         менімен келіспейсің;

-         мені зейін қойып тыңда;

-         менімен келісесің

-         мені қабылдамайсыңдар

         5 оқушы шеңбер құрып олтырады. Олардың басына қағаздан жасалған, рольдер жазылған «қалпақ» кигізіледі. Қатысушылар өздерінің рольдерін көрмейді,  бірақта бір-бірінің рольдерін  көреді. Ойыншылар берілген жағдаятты талқылау кезінде, бір-бірінің рольдерін қандай екенін түсіндіруге тырысады. Осы жағдайға негізделіп әр бір оқушы өзінің ролін түсінеді.

         Ортаға қойылатын проблема:  көз алдыңызға келтіріңіз, сіздер бір компанияның қызметкерлері. Сіздер ұзақ жылдардан бері бірге жұмыс істеп жанұяларыңмен дос боп, мерекелерді бірге тойлайсыңдар. Бір күні жаңа жылға барлықтарыңның ортақ ақшасына лотерея билетін сатып алдыңдар. Ол лотерея табысты болып, машина жеңіп алдыңдар. Сіздерге машинаны аласыздар ма немесе ақшасын аласыздар ма деп ұсыныс жасады. Өзара келісіп,  бір келісімге тоқтау қажет.

         Жоғарыда берілген проблеманы қатысушы оқушылар өздеріне берілген рольге еніп, проблеманы шешуі керек.

         Қатысушыларға сұрақтар талқылауға беріледі: 

         *Кімге қандай  роль берілгендігін қайдан білдіңдер? 

         *Бір-біріңе қалай көмектестіңдер?

         *Күнделіктегі қарым-қатынаста сіз сондай рольді  атқара аласыз ба?   *Мәселені шешуге не жәрдем берді?

Көрермендер өз пікірлерін айтады.

         Ү  Кикілжіңсіз қарым-қатынаста болу шарттары.

         Тапсырма: Кикілжіңсіз қарым-қатынаста болу үшін зөрүр болған шарттардың тізімін создать.

Мысалы:

-сезімдерді басқару;

- жағымсыз сезімдерді дұрыс білдіру;

- бағаламау;

- көпшіліктің көңілін  өзіне аудара  білу

ҮІ  Проблеманы өзара келісіп шешу.

         Тапсырма:  Сабақта алынған білімдерге негізделіп, төменде берілген конфликтты жағдаятты өзара келісіп шешу керек.

         Ортаға койылған мәселе:   Дем алыста топ мүшелері барлығы бірге  саяхатқа баруы керек. Бірақ екі түрлі ұсыныс түсіп жатыр, бі реу  Түркістанға бару, екіншісі Астанаға бару.  Қабылданған шешім барлықтарыңызды устроить ету керек.

Талқылау:

Қандай мақсат таңдадыңыз?

Қандай кедергілер болды?

Неге қол жеткіздіңіз, неге қол жеткізе алмадыңыз?

         ҮІІ  Рефлексия.

Қатысушыларға «Бақыт рецепті» таратылып  беріледі. Бір кесе алыңыз, оған махаббатқа тола жүрегіңізді қуйіңіз, екі қасық жомарттылықты араластырып, мейірімділікті себіңіз, әзілді шашып, сенімді көбірек қосыңыз. Бұның бәрін  жақсылап араластырып  , өмір жолыңызда кездеескен әрбір адамға үсыныңыз.