Маңғыстау облысы

Жаңаөзен қаласы

№2 орта мектебінің

математика пәні мұғалімі

Жапарбаев Жылдамбай

Математика пәні бойынша ҰБТ-ға дайындау есептері

Қазіргі заман талабына сай ұлттық бірыңғай тестке дайындау әр пән мұғалімінің басты міндеті.

Кіріспе бөлім

Қазіргі математика пәні бойынша ҰБТ-нің ерекшеліктері.

Негізгі бөлім

Математика пәні бойынша ҰБТ-ге дайындаудың тиімді жолдары

Қорытынды бөлім

ҰБТ-ге дайындау кезіндегі мұғалімнің мақсаты.

I.Математика пәні бойынша тестілеу материалдарының әрқайсысының өзіндік мәні төмендегі параметрлердің үйлесімі бойынша сипатталады:

-танымдық әрекет түрлері білім мен білік дағдыларын өздеріне таныс жағдайларға қолдану,

Тест тапсырмаларының мазмұны :

-білім алуды жалғастыру үшін қажетті математикалық білімді меңгеруді;

-математикалық зердені дамытуды;

-математикалық әрекетке тән және қоғамда толыққанды қызмет етуге қажетті ойлаудың сапасын қалыптастыруды тексеру.

Әрбір тест қорытындысын саралай келе оқушылардың

-өрнектерді ықшамдау;

-тригонометриялық өрнектерді түрлендіру;

-иррационал теңдеулерді шешуде;

-логарифмдік,көрсеткіштік теңдеу,теңсіздіктерді шешу;

-функцияны зерттеу тақырыптарына берілген тапсырмаларды орындау деңгейі жеткіліксіз.

Себебі оқушының негізгі мектеп математика курсы бойынша бағдарлама материалдарын нашар білуі;

-есептің шартын түсініп оны түрлендіруді білмеуі;

-өз бетімен есеп шығарудың жолын білмейтіндігі.

II.Математикадан ҰБТ-гедайындаудың негізгі кемшілігі –жоғары класс оқушыларының өз бетімен оқып-іздену дағдылары қалыптаспаған.Көбіне оқушылар ой қорытып,есепті шығаруға талпынбайды,керісінше немқұрайлылық танытып,есептің жауаптарын көзді жұмып белгілей салады.Сондықтан оларды ең болмағанда стандартты жолмен есеп шығара білуге үйрету керек.ҰБТ-ге дайындау барысында оқушылар мәтін есептерді шешуде көп қиналады.Себебі есеп шартын түсініп теңдеу құра алмауында.ҰБТ-ге дайындаудың тиімді жолы берілген жауаптарды орнына қойып тексеру,бірақ олда кей жағдайда болмай қалуы мүмкін.Сондықтан есептерді шешудің тиімді әдіс-тәсілдерін үйрету керек.Төменде ҰБТ-ге дайындау есептерінен біраз есептерін шешуді көрсетіп өтейін.

Көрсеткіштік теңдеулерді шешудің негізгі әдістері

1)Дәреже көрсеткішін теңестіру әдісі;

2)Жаңа айнымалы енгізу әдісі;

№1- есеп. Теңдеуді шешіңіз:

6х+1=37х+1

Шешуі: Теңдіктің екі жағында 37х+1 дәрежесіне бөлеміз;

Сонда:

х+1=1

х+1=0

дәрежелерін теңестіреміз: Х+1=0

Х=-1

Жауабы: -1

№2- есеп. 2ˑ5х=3х-1ˑ7

Шешуі: 2ˑ5х=3хˑ3-1ˑ7

/2-ге бөлеміз

/3х-не бөлеміз

Сонда х=

Бұдан х=

Жауабы:

№3- есеп. Теңдеуді шешіңіз:

5ˑ32х+15ˑ52х-1=8ˑ15х

Шешуі: 5ˑ32х+3ˑ5=8ˑ3хˑ5х

5ˑ32х+3ˑ52х=8ˑ3хˑ5х /52х-не бөлеміз

2х-8ˑх+3=0

Жаңа айналымды енгіземіз: х=а

5а2-8а+3=0

а1= , а2= 1

1)х= 2)х= 1

Х=1 х= 0

Х=0

Жауабы: 0;1.

№4-есеп. Теңдеуді шешіңіз.

2-3х)=-8)

Шешуі: Логорифмдік функция анықталу облысы, логорифмдік функция қасиеттерін пайдаланып төмендегі жүйені аламыз.

бұдан

бұдан x=8

Жауабы: 8.

№5- есеп. xlg9+9lgx=6

Шешуі: alogbc=clogbа қасиетін қолданамыз:

сонда 9lоgx+9lgx=6

2ˑ9lgx=6

9lgx=3

32lgx=3

3lgx2=3

lgx2=1

x2=10

x=

x=

Жауабы:

№6-есеп. Егер log3=a және log25=b болса, log45135-ті а жіне b арқылы өрнекте.

Шешуі: log45135= log453ˑ45= log453+ log4545= log453+1=+1=+1=+1==+1=

Жауабы:

III.Қорытынды

Математиканың 5-9 және 10-11 кластар материалдарын қайталау барысында оқушылардың өз бетімен білімдерін толықтыру дағдысын қалыптастыру:

-әр тарау бойынша түсінік беру;

-тарау бойынша есептер шығарту;

-тарау немесе тақырып бойынша тест алу;

-әр деңгейдегі тапсырмаларды орындау;

-өз бетінше тест құрастыру;

-тест жинағы бойынша есептер шығару.

Жалпы айтқанда,математика пәні бойынша оқушыларды ҰБТ-ге дайындау өте қиынға соғады.

Математика сабағында ҰБТ-ге дайындау барысында оқушылардың осы пәнге деген қызығушылығын арттыру, есептер шешімін өз бетінше табуын жетілдіру-ұстаздың басты міндеті.