Нутукъ инкишафы дерси. « Инсан  къыяфетининъ тарифи»

 

                      9 сыныф  ана тили дерси

 

Мевзу:  Нутукъ инкишафы дерси. « Инсан  къыяфетининъ тарифи»

 

Макъсат:

                 Инсаннынъ тышкъы къыяфетини тасвирлемеге бильмек; бедиий   эдебиятта сымаларны догъру тарифлемек; агъзавий ве язма нуткъларны инкишаф этмек; анна тили дерслерине меракъларыны осьтюрмек;

 

Корьгезме: ресимлер, даркъатма материал, портретлер, эсерлерден парчалар)

 

Дерс кетишаты

 

1.Тешкелий момент

 

 Танышув даиреси.( Талебелер  даире  шекилинде отуралар ве эр бири турып  озь акъкъында  икяе этелер.(бою,къияфети,сачынынъ ве козьлерининъ  ренки ве иляхре)

 

Оджа: (къаидени текрарламакъ)

 

« Мий уджюми» усулы иле

 

1.Тариф деп неге айтамыз?

( Тариф – нутукънынъ бир чешити. Тарифнинъ эсасыны бир де бир эшья, адисенинъ аляметлерини тарифлемек, ифаделемек тешкиль эте.)

 

2.Инсанны тарифлемек ичюн неге дикъкъат этмек керекмиз?

 

3.Не вакъыт инсаннынъ тышкъы къыяфетини тарифлемек керек ола?

 

Оджа: Бу акъта биз терендже бугуньки дерсимизде янъы мевзумыздан биле- джекмиз. Къягъытта тышкъы къыяфетнинъ чизгилери язылгъан.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Талебелер дефтерлерине санны, мевзуны тахтадан язалар.

 

Эсерден парча окъула.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бедиий эдебиятымызда къараманларымызнен якъынджа таныш олмакъ ичюн, оларны тасавур этмек ичюн сымаларны тарифлемеси бериле.

(«Ачлыкъ хатирелери» А.Ильмий( Сюндюснинъ сымасы), «Ирмакълар» Р.Фазыл  (А.Медиевнинъ сымасы)

 

 

                                          

 

 

 1 вазифе: метинлер боюнджа суаллерге джевап беринъиз

 

1.Инсаннынъ  тышкъы къыяфетини тасвирлемек даа насыл  вазиетлерде керек ола экен?

2.Муэллифлер озь къараманларынынъ образларыны насыл тарифлей?

 

3.Инсанларнынъ тышкъы       къыяфетлери      ве     табиат    чизгилерини тасвирлейиджи  васта,  ибаре, эпитетлерни сечип алынъыз.

 

2.вазифе.Группаларда иш.

 

 

 

Къырымтатар йигит ве къызларынынъ тышкъы къыяфетлерини тарифлемек.

Умумий чизгилерини ресимлерге бакъып тарифлейлер.

 

 

 

                   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сонъ тахтада ялы бойлу ве чёль  тарафларгъа болелер.

 

 

 

Карточкаларны алып окъуйлар ве тахтагъа ерлештирелер.

 

3 вазифе.

Илянны девам этмек.(язма)

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                     

4 вазифе. Компьютер программасы иле чалышув (Олимпиада дакъкъасы)

 

 

Фразеологизмлер ве оларнынъ манасы арасында олгъан багъыны тизинъиз

 

1  Козь - къулакъ олмакъ                            А пек кульмек

2.  Козю дёрт олмакъ                                   Б ярдым этмек

3. Тиль                                                           В лаф къайтармакъ

4.  Къол узатмакъ                                          Г  козь этмек

                                                                        Д пек беклемек

Кочюрильме лафнынъ токътав ишаретлери догъру къоюлгъан джумлени тапынъыз                                                                                                              

А. «Талебелер, мени ким чагъырды?» – сорады оджа.

Б.   «Талебелер, мени ким чагъырды» – сорады оджа.                                    

В.    Талебелер, мени ким чагъырды» – сорады оджа.                                    

      Г.   «Талебелер, мени ким чагъырды,» – сорады оджа                            

 

Оджа: Шимди исе  тарифлейиджи беянны насыл языладжагъы акъкъында  сёз юрьсетеджекмиз.Бу малюмат эв вазифесини беджергенде ярдым этер.

Тарифлейиджи беянгъа азырланув

 

 

 

Дерс екюни.

 Субет шекилинде

 Бугуньки дерстен не анъладынъыз?

 

Баалав. Бааларны комментирлев

 

Эвге  вазифе

Юкъарыда берильген метинлерге эсасланып, достунъызнынъ табиатыны ве къыяфетини тарифлейиджи беян язынъыз.