•Қоңыздар – жәндіктер класының ең ірі отряды. Қазба қалдықтары пермь кезеңінің шөгінділерінен табылған.Қоңыздар жершарында, әсіресе, тропиктік аймақтарда кең тараған.Бұлар Антарктидада, Арктиканың мұзды белдемі мен биіктаушыңдарында ғана кездеспейді. •Қазақстанда 20 мыңнан аса түрлері кездеседі. Денелерінің ұзындығы 0,3 мм-ден 155 мм-гедейін. Екіжұп қанаттарының біржұбы мүйізденіп, қанат жүйкелері жойылып, қатты элитра депаталатынүстіңгі қатты қанатқа айналған.Ол, негізінен, қорғаныш қызметін атқарады.Қанатының екіншіжұбы жарғақты, біріншісіненұзындау, тыныштық қалыпта ұзынынан және көлденеңінен бүктеліп үстіңгі қанаттарының астынажиналыпорналасады. Ұшар алдындаүстіңгі қанаттары көтеріледі де, астынанекіншіжұп жарғақты қанаттары жазылыпшығады.Қоңыздардың үстіңгі қанаттары, әдетте құрсағының ұшына дейінжетіп, құрсағын толығымен жауыптұрады.Үш жұп аяқтары жүруге, жүгіруге бейімделген. Бірақ кейбіртүрлерінде, мысалы, тақтамұрттылар тұқымдасының өкілдерінде алдыңғы жұп аяқтары қазуға, жүзгіш қоңыздарда артқы жұп аяқтары жүзуге бейімделген. Жұп мұртшалары және фасеттікөздері жақсы дамыған.Қоңыздардың көпшілігі қара түсті болыпкеледі. Кейбіреулерінің түсі жылтырқара, көк-күлгін, әр түрлі жылтыртүсті, қоңыр.Бұлар толық түрленіп дамиды, яғни жұмыртқа (дернәсіл), қуыршақ сатысынанөтіп ересектүріне айналады. Дернәсілі құрт тәрізді, ақ түсті, жақсы дамыған басы және үш жұп кеудеаяқтары бар. Қуыршақтары ашық түсті.

 

•Қоңыздар – даражыныстылар, кейбіртүрлерінде жынысдиморфизмі айқын көрінеді.Көпшілігі жылынабіррет, кейде 2 – 3 ұрпақ береді.