Киирии тыл

      Былыр-былыргыттан сылгы иитиитинэн дьарыгырбыт саха дьоно Дьөһөгөйтөн төрүттээх айыы о5отун – сылгыны атын дьиэ сүөһүтүттэн ойуччу туталлара, кинини ытыктыыллара, киниэхэ сүгүрүйэллэрэ.

     Сылгы культурата сахаларга ураты суолталааҕын чинчийээччилэр бигэргэтэллэр. Саха киһитин олоҕор-дьаһаҕар сылгы  суөһу былыр былыргыттан тыын суолталааҕа. Ол курдук саха норуотун былыргы итэҕэлэ, араас бырааһынньыктара, туомнара эмиэ сылгы иитиитин кытта быстыспат ситимнээхтэр, киниэхэ олоҕуран сайдаллар. Самаан сайын салаллан кэлиитин, киһи-сүөьү, көтөр–сүүрэр төрүүр-уһуур, үүнээйи чэчириир кэмин уруйдуур-айхаллыыр саха улуу бырааһынньыга-ыһыах эмиэ сылгы иитиитин культуратыгар олоҕуран тэриллэн, уруйданар. Сэргэ, баҕах туруоруута , сэлэ, салама тардыыта, ытык аты ыытыы эбэтэр кэрэх бэлэхтээһин, ат сүүрдүүтэ, кулун  оонньуута, чэчир  анньыыта, кымыстааһын–бука барыта сылгы баайдаах норуоттар итэҕэллэрэ, оонньуулара, туомнара, тэриллэрэ.

    Сахалар – аттаах  норуот.  Ат сэриигэ  бойобуой  доҕор, айаҥҥа  миинэр миҥэ, курэхтэһиигэ- дьүккүрдээх  күөн  көрсөөччү, үлэҕэ- буулаҕа бухатыыр, идэһэлэннэххэ-эмис этэ (хаана, субайа, хаһата, иһэ), ыан истэххэ – уохтаах кымыс, таҥыннахха – талба таҥас быа-туһах гыннахха – бигэ тэрил.

     Улэ сыала – соруга: Биһиги сахабыт сирин айылҕатыгар оһуобай боруода сылгы чочуллан үөскээбит. Саха сирин усулуобуйатыгар сылгыны иитии – хаһаайыстыба барыыстаах салаата. Хаһан аһыыр атын боруодаларга тэҥнээтэххэ, этэ – сыата элбэҕинэн саха сылгыта оһуобай миэстэҕэ турар. Онон сиэттэрэн саха сылыгытын сөпкө иитиигэ сыал – сорук турар.