“Татар теле буенча дәүләт( йомгаклау) аттестациясенә әзерлек” электив курсы рус телендә гомуми белем бирүче мәктәпләрнең татар төркемнәрендәге 9 нчы сыйныф укучылары өчен каралган. Әлеге электив курсның программасы татар теленнән дәүләт (йомгаклау) аттестациясенә тирәнтен әзерләнү өчен төзелгән. Татар теленнән гомуми белем бирүнең вакытлы стандартының төп идеясе – укучыларның сөйләм һәм акыл үсеше. Чыгарылыш сыйныф укучыларының киләчәк һөнәри эшчәнлеге өчен кирәкле осталык һәм күнекмәләрне (фәнни текстларны төрлечә уку, үз текстларын төзү күнекмәләре) максатчан үстерүгә югары сыйныфларда аерым игътибар бирелә, элективлар, түгәрәкләр үткәрелә.

        Бирелгән курс укучыларга сочинение язганда, шулай ук сайлап алу биремнәрен үтәгәндә, грамматик, орфографик хаталарын аңлап төзәтергә, аларның килеп чыгышының сәбәпләренә төшенергә, сүз байлыкларын ныгытырга, дәүләт йомгаклау аттестациясен тапшырганда үз-үзләренә ышанычлары артуга ярдәм итә. Тел һәм сөйләм турындагы белемнәрен, тел материалы белән эшләгәндә, лингвистик белемнәрне куллана алу, тану, аеру, фикер йөртү осталыкларын һәм күнекмәләрен үстерә.

        Курсның эчтәлеге теоретик һәм практик эшчәнлек белән тыгыз бәйләнгән. Укучыларда фәнгә карата кызыксыну уяту нигезеннән программага, практик эшләр, семинарлар, уеннар, парлап эшләүләр, сүзлек, текст белән эшләү формалары кертелде.

        Башка еллардагы дәүләт йомгаклау аттестациясенә әзерләнү вакытында алынган тәҗрибәгә нигезләнеп, укучыларның бирелгән материалны ничек үзләштерүен истә тотып, электив курсның программасын тел белеме бүлекләренә (фонетика, лексикология, сүз төзелеше, сүз ясалышы, морфология, синтаксис)  бүлеп түгел, ә имтихан биремнәре буенча бүлүне уңайрак кабул иттем. Болай эшләү укучыларга, имтиханда вакытны исраф итмичә, биремнәрнең бүленешен күзалларга ярдәм итә.

Курсның максаты:

- 9 нчы сыйныф укучыларын татар теленнән дәүләт (йомгаклау) аттестациясен уңышлы тапшырырга  әзерләү.

Бурычлары:

-         йомгаклау аттестациясен уңышлы тапшыру өчен күнекмәләр булдыру;

-         укучыларның татар теленең фонетик, орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезләреннән алган белемнәрен системалаштыру;

-         иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү;

-         телдән һәм язма сөйләмне үстерү;

-         укучыларда эзләнүчәнлек, иҗадилык, активлык формалаштыру;

-         автор фикеренә таянып, үз фикереңне тупларга, дәлилли белергә һәм нәтиҗә ясарга күнектерү.

Курс ахырына  укучылар:

-         тест материаллары белән эшли белергә;

-         биремнәрне эшләргә өйрәткән инструкцияләрне үтәргә;

-         эшне башкару вакытына сыешырга;

-          күрсәтелгән үрнәк нигезендә бланкны дөрес тутырырга өйрәнергә;

-         текст эчендә кулланылган тел күренешләре белән эш итә белергә;

-         башлангыч текстта күтәрелгән проблемага, тасвирланган вакыйгага карата үз фикерләрен белдерә алырга тиеш.

“Татар теле буенча дәүләт (йомгаклау) аттестациясенә әзерлек” электив курсының программасы. (34 сәгать)

№

Тема

Сәг. саны

Эш төрләре

Дата

1

ДЙА формасындагы имтихан эшенең структурасы. Биремнәрнең саны һәм төрләре.

1

Мини- лекция. Практикум. Демонстрацион вариантлар, бланклар белән эшләү.

2

Яңа формада дәүләт (йомгаклау) аттестациясе уздыру өчен әзерлек дәрәҗәсенә куелган таләпләр.

1

Мини-лекция. Практикум. Төп гомуми белем мәктәбе курсы буенча  имтиханда тикшерелә торган эчтәлек элементлары исемлеге өстендә эш.

3

Татар әдәби теленең байлыгы һәм тәэсирле булуы.              А1 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

4

Татар телендә сузык авазлар. А2 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

Презентация ясау.

5

Тартык авазлар.  А3 биреме.

1

Парлап  эшләү, бланкларны тутыру.

6

Сингармонизм законы.          А4 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

7

ь һәм ъ хәрефләренең дөрес язылышы.  А5 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

8

Сүз ясалу ысуллары.              А6 биреме.

1

Практик эш, бланкларны тутыру.

9

Татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү.  А7 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

10

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше.  А8 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

11

Затланышсыз фигыльләр.   А9 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру. Презентация ясау.

12

Татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү.  А10 биреме.

1

Парлап эшләү, бланкларны тутыру.

13

Сыйфатларга морфологик анализ ясау.  А11 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

14

Антонимнар. Омонимнар. Синонимнар.  В1 биреме.

1

Тестлар өстендә эш, бланкларны тутыру.

15

Антонимнар. Омонимнар. Синонимнар.  В2 биреме.

1

Сүзлекләр белән эш, бланкларны тутыру.

16

Алмашлыкларга морфологик анализ.    В3 биреме.