Сабақтың тақырыбы:«Тәрбие бастауы - отбасында!»

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға отбасы туралы түсініктерін кенейту. Өз ойларын жүйелі түрде жеткізе білуге үйрету.Ғасырлар бойы жалғасын тауып келе жатқан, топ бастайтын, отбасы тәрбиенің қайнар көзі екендігін санамызда жаңғырту. Үш тұлға: ата-ана, бала, ұстаз арасындағы ашық әңгіме арқылы ұлттық қазақы тәрбиемізді оқушы санасына сіңіру. Жас жеткіншектерді ата-ананың қадірін, қасиетін, өнегелі өмірін, үлкеннің ақыл кеңесін тыңдауға, инабаттылыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.
Баламен дұрыс тіл табысуға, сөйлеу мәдениетін үнемі қолдауға ой салу. Бала тәрбиесінде ата-ананың орынының ерекше екендігін түсіну. 
Сынып сағатының өту формасы: дөңгелек үстел 
Әдісі: Сұрақ - жауап, әңгімелеу, топпен жұмыс, ойындар
Көрнекілігі:Мақал - мәтелдер, нақыл сөздер, суреттер.

Сабақтың барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпты сабаққа әзірлеу. Назарын сабаққа аудару.

 Топқа бөлу «АНА» , «ӘКЕ», «БАЛА». Жезқазған қаласының 9 бөлікке қиылған суреттері беріледі. 

II. Психологиялық дайындық.

 

               

 

 

 

 

 

« Отбасы» деп айтуға болады.
- Ендеше , балалар, сабағымыздың тақырыбы:«Тәрбие бастауы - отбасында!»

I. Жаңа сабақ.
   Отбасы ошақтың үш тағаны сияқты, олар- әке, ана, бала. Үшеуінің бірлігі отбасының бірлігі. Қоғамдағы әр шаңырақтың босағасы берік, мерейі үстем болмай , мем лекетіміз мықты болуы мүмкін емес.. Бала- ата-ананың игі істерін жалғастырушы болашағы. 
Атамыз қазақ «Бала-адамның бауыр еті», «Балалы үй базар» дейді. Өйткені, бала өмірдің жалғасы, отбасының жеміс берер гүлі. Отбасы – бұл қоғамның негізі. Баланың болашақта жақсы азамат болып өсуі, жан-жақты тәрбиелі болуы отбасында берілетін тәрбиеге тікелей байланысты.
Әр бала-дара тұлға. Бала тәрбиесінде жаман қылықтар көрсетуден аулақ бо-лып, балаға үлгі бола алсақ- жан-жақты дамыған, шығармашылық қызығуы бар ұрпақ тәрбиелей аламыз. «Әкеге қарап ұл өсер, шешеге қарап қыз өсер» дегендей жақсы тәрбие беру ата-ананың парызы.

Әр топтың оқушылары отбасы туралы нақыл сөдер айтады.
. Әке мен шеше, ата мен әже, аға мен әпке – біз жақсы көретін ең жақын адамдар. «Ата – бәйтерек,бала –жапырақ», «Әкеден – ақыл,анадан- мейір», «Ағасы бардың- жағасы бар,інісі бардың – тынысы бар»,-дейді халық. Осындай ынтымағы бір, тілегі бір отбасында өмір сүріп жатқан біз-бақыттымыз (хормен).
   «Отан оттан басталады» дейді халқымыз. Елдің, ұлттың, жалпыадамзаттың болашағы, даму деңгейі осы отбасынан басталады.
- Кәне, балалар «Сандық» стратегиясы туралы тапсырмасын орындайық.

1. Не тәтті? ( Ананың сүті тәтті.)
2. Не жұмсақ? ( Ананың қолы)
3. Не қатты? ( Атаның жүрегі қатты)
4. Кім жақын? ( Тату болса, ағайын жақын,
Ақылшың болса, апайың жақын.
Алдыңа тартқан, адал асын,
Қимас жақын қарындасың.)
5. Не қымбат? ( Алтын ұяң Отан қымбат.
Құт - береке атаң қымбат.
Аймалайтын анаң қымбат.
Бәрінен де ар мен ұят қымбат.)

1. Отбасын кімдер құрайды? ( Ата, апа, ана, әке, аға, қарындас, әпке, сіңілі, іні.)
2. Ұл мен қызды жасына қарай қалай атайды? ( қарындас, әпке, сіңілі, аға, іні)
3. Отбасының әдет - ғұрпы туралы түсініктеме беру ( Үлкенді сыйлау, айтқан ақылдарын тыңдау, үлкендер - кішіге ақылшы, кішіге - көмекші.
4. Неке дегенді қалай түсінесің? ( Сүйіп қосылған екі адамның ерікті одағы)
5. Отбасының бүкіл міндеті кімдерге негізделген?( Ата - анасына)
6. « Үлкенге көмек» дегенді қалай түсінесің? ( Үлкендердің заттарын көтеріп, айтқандарын істеу керек.)
7. Конституцияда отбасына қамқорлық туралы не айтылған? ( 27 - бабында «Неке мен отбасы, әке мен ана және бала мемлекеттің қарауында болады деп көрсетілген»).
8. Отбасының ұйтқысы кім? ( Ана)
9. Отбасының басшысы кім? ( Әке)
- Ата, балалар тапсырмасын дұрыс орындағаны үшін бата береді.

 Кім жылдам? Ойын.

1 топқа

1.     Ағадан – ақыл, ………….Атадан – нақыл.

2.     Ер бала ата-анаға таяу,…………….Қыз бала үйге жаққан бояу.

3.     Апам үйі – ………………ақ жайлау.

4.     .Інісі бардың тынысы бар……………Ағасы бардың жағасы бар.

5.     Өз үйім – ……………………….өлең төсегім.

6.     Жалғыз ағаш үй болмас,……………………..Жалғыз жігіт би болмас.

7.     Балапан ұяда не көрсе,…………………….Ұшқанда соны іледі.

8.     Атасыз үй – батасыз,………………..Анасыз үй – панасыз.

9.     Жақсы ата – орман,…………………Жақсы бала қорған.

10.                       Өсер жастың алдын кеспе,…………..Өсер ағаштың басын кеспе.

11.                       Өзінің шарқын білген,………………..Өзгенің нарқын біледі.

12.                       Ананың ізін қыз басар,………………….Атаның ізін ұл басар.

 

2       топқа

1.     Ананың көңілі балада,………………… баланың көңілі далада.

2.     Ата көрген оқ жонар,……………………. ана көрген тон пішер.

3.     Әкенің қадірін…………………… балалы болғанда білерсің.

4.     Ана жақсылығын ауырсаң білерсің,……….Қайын жақсылығын қыдырсаң білерсің.

5.     Атадан жақсы ұл туса,Елінің қамын жейді…………………Атадан жаман ұл туса,Елінің малын жейді.

6.     Адам болатын ……………………бала алысқа қарайды.

7.     Аға әдепті болса, іні әдепті,…………………Апа әдепті болса, сіңілі әдепті.

8.     Ағадан – ақыл,………………..Ініден – ізет.

9.     Әдепсіз бала, Ауыздықсыз атпен тең……….Ақылды қария Жазып қойған хатпен тең.

10.           Бала тәрбиесі…………………….. – бесіктен.

11.           Әжемді тыңдағаным –……………….Өзімді танығаным.

12.           Ана алдында – құрмет………………..Ата алдында – қызмет.

3       Топқа

 

1.     Әдепті бала ата-анасын мақтатар,……………..Әдепсіз бала ата-анасын қақсатар.

2.     Анаңа ауыр сөз айтпа,………………Атаңа ауыр жүк артпа.

3.     Атаңа не қылсаң,…………….Алдыңа сол келер.

4.     Ата – бәйтерек, …………………бала – жапырақ.

5.     Ата тілін алмаған ұлдан без,………………….Ана тілін алмаған қыздан без.

6.     Әкең өлсе де,………………….. әкеңді көрген өлмесін.

7.     Әдепті бала арлы бала, ……………………әдепсіз бала сорлы бала.

8.     Бала – көңілдің гүлі,………………… көздің нұры.

9.     Жақсы бала – еліне бас болады,………….Жаман бала – еліне қас болады.

10.                      Балам – балым,…………….. баламның баласы – жаным.

11.                      Қарға баласын аппағым дер,………………..Кірпі баласын жұмсағым дер.

12.                      Сенің табаныңа кірген тікен ……………………..менің маңдайыма кірсін..

 

2.Мақал жарыс. Басы беріледі, соңын аяқтау 

 

Өз жұрттың - күншіл,
Нағашы жұрттың – сыншыл,

Қайың жұрттың міншіл келеді.

 

Қартың болса, жазып қойған хатпен тең.

 

Немере етін жеп, сүйегін қалдырады.

 

Өз балаңды өскенше бағасың,
Немереңді өлгенше бағасың.

 

Екі аяқтыда бажа тату, төрт аяқтыда бота тату.

 

Еркек сергек ұйықтаса, ырыс бітеді,
Әйел сергек ұйықтаса, жұмыс бітеді.

 

Ағасы бардың жағасы бар,
Інісі бардың тынысы бар.

 

Ұлың өссе, ұлы жақсы мен ауылдас бол
Қызың өссе,қызы жақсымен ауылдас бол.

 

Ағаның үйі – ақ жайлау.

Келінің жаман болса, ұлыңнан көр. Күйеуің жаман болса, қызыңнан көр.

Ағадан – ақыл,
Атадан – нақыл.

 

Ер бала ата-анаға таяу,
Қыз бала үйге жаққан бояу.

 

Апам үйі – ақ жайлау.

 

Баланың ұяты әкеге,
Қыздың ұяты шешеге.

 

Әкесін сыйламаған кісіні,
Баласы сыйламайды.

 

Інісі бардың тынысы бар
Ағасы бардың жағасы бар.

 

Өз үйім - өлең төсегім.

 

Жалғыз ағаш үй болмас,
Жалғыз жігіт би болмас.

 

Үш ағайынды жігіттің отарда малы бар,
Екі ағайынды жігіттің мойында талы бар,

 

Жалғыз жігіттің шығар шықпас жаны бар.

 

Балапан ұяда не көрсе,
Ұшқанда соны іледі.

 

Балаға байқап сөйлесең,
Ақылға көнер.
Байқамай шайқап сөйлесең,
Көрсетер бір «өнер».

 

Жасы кіші ініні
Ақылы артса аға тұт.
Жасы үлкен ағаны
Жақсы сыйлап жаға тұт.

 

Атасыз үй – батасыз,
Анасыз үй – панасыз.

 

Жақсы ата – орман,

Жақсы бала қорған.

 

Өсер жастың алдын кеспе,
Өсер ағаштың басын кеспе.

 

Өзінің шарқын білген,
Өзгенің нарқын біледі.

 

Ананың ізін қыз басар,
Атаның ізін ұл басар.

 

Аға әдепті болса, іні әдепті,
Апа әдепті болса, сіңілі әдепті.

 

Жас жемісті жұлма,
Жас баланы ұрма.

 

Ағадан – ақыл,
Ініден – ізет.

 

Әдепсіз бала
Ауыздықсыз атпен тең.
Ақылды қария
Жазып қойған хатпен тең.

 

Бала тәрбиесі – бесіктен.

 

Әжемді тыңдағаным –
Өзімді танығаным.

 

Ана алдында – құрмет

Ата алдында – қызмет.

 

Анаңа ауыр сөз айтпа,
Атаңа ауыр жүк артпа.

 

Ата – балаға сыншы.

 

Атаңа не қылсаң,
Алдыңа сол келер.

 

Баланың бас ұстазы – ата-анасы

 

Ата – бәйтерек, бала – жапырақ.

 

Ата тілін алмаған ұлдан без,
Ана тілін алмаған қыздан без.