"Домбыра дастан" үйірмесінің тақырыптық жоспары

 

Р/С

Өтілетін тақырыбы

Сағат саны

Теориялық

Күні

1

Кіріспе сабақ

 

Домбыра-ерте заманнан бері халқымызбен бірге жасасып келе жатқан жан серігі, музыкалық аспабы.

 

2

Домбыра және оның түрлері

 

Домбыра аспабының түрлері Батыс Қазақстан мен арқа домбырасымен таныстыру

 

3

Домбыраның құрылысы

 

Домбыра және оның бөліктерімен танысу

 

4

Домбыраның күтімі

 

Қазақ халқының басынан кешкен оқиғаларға байланысты шыққан көркем бейнелер

 

5

Музыкалық дыбыстардың қасиеттері

 

Халқы күйлерінің дыбыс бояуы, ырғағы, дыбыс биіктіктері.

 

6

Музыкалық дыбыстардың атауы

 

Музыкалық дыбыстардың биіктігі бойынша орналасқан тізбеге дыбыс қатары.

 

7

Домбырашының отырысы мен аспап ұстауы

 

Орындаушының домбыра тартудағы ережесі

 

8

Домбыраның бұрауы (құлақ күйі)

 

Домбыраның екі ішегіндегі белгілі бір биіктіктер

 

9

Домбыра аспабын тартуға әзірлену, дайындау

 

 

 

10

Екі қолдың қойылымы

 

Техникалық мүмкіндігін дағдыландыру

 

11

Қағыстар және қағыс қағып үйрену

 

Домбыра ішегін қолымен қағып, дыбыс шығару әдісі

 

12

Төмен бағыттағы қағыстар

 

Қолдың білезік буынының қатысуымен сұр саусақ арқылы

 

13

Жоғары бағыттағы қағыстар (5 жаттығу орындау)

 

Қолдың білезік буынының қатысуымен сұр саусақ арқылы

 

14

Алма кезек қағыстар

 

Төмен қағыс пен жоғары қағыстың кезектесіп келуі

 

15

Перне басып ойнау

 

Сол қол саусақтарымен домбыра мойынының кіші иек жақ тұсынан перне басу

 

16

Қазақтың халық әні "Бала уату" (жаттығу)

 

Дауыстап айтқызу, ырғаққа еру

 

17

Қазақ халық әні "Еркем-ай"

 

Дауыстап айтқызу, ырғаққа еру

 

18

Күй тартып үйрену

(түрлі жаттығулар орындау)

 

Ырғаққты сезіну, оны орындау барысындағы қиыншылықтарды көре білу

 

19

Буындар мен кіші сағаны меңгеу

 

 

 

20

Төкпе дәстүріндегі күй тарып үйрену.

Халық күйі "Кеңес"

 

Домбыра тарту өнерінің негізі-күйшілік. Ол құрылымдық негізі мен орындалу мәнеріне орай төрпе және шертпе деп екі орындаушылық дәстүрлерге бөлінеді.

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

21

Тербеліс

 

Сол қол саусағымен ішекті басып тұрып, тыбысты тербелту әдісі

 

 22

Халық күйі "Келіншек"

 

 

Халық күйі туралы жалпы түсінік. Күйдің ырғағын сезіндіру. Толық үйрену.

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

23

Шертпе дәстүріндегі күй

 

Шертпе күй туралы түсінк

 

24

Дәулеткерей "Қосалқа"

 

Күйдің ырғағы мен қағысына мән беру. Толық үйрену

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

25

Халық күйі "Айда былпым"

 

 

Күйдің ырғағы мен қағысына мән беру. Толық үйрену.

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

26

Есбай "Жас түлек"

 

 

Күйдің ырғағы мен қағысына мән беру. Толық үйрену

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

27

Дина "Той бастар"

 

 

Күйдің ырғағы мен қағысына мән беру. Толық үйрену.

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

28

Құманғазы "Балбырауын"

 

 

Күйдің ырғағы мен қағысына мән беру. Толық үйрену

 

Бас буыны

Негізгі буыны

Орта буын

Сағасы

Қағыстарын меңгеру

Дыбыс тазалығы

Ансамбльмен ойнау

Жатқа ойнау

29

Халық термелері қазынам

 

Термеге қосылдыру

 

30

Қорытынды концерт