Сабақтың тақырыбы: §22. Монғол империясының құрылуы                                        Жалпымақсаты: А. ХIII ғасыр басында Монғол империясының құрылуы, Монғол империясының қоғамдық құрылысы туралы біледі. В. Құрылған ұлыстарды салыстырады.                                           С. Монғолдардың Қазақстанды жаулап алуы, жаулап алудың зардаптарына талдау жасайды. Оқунәтижелері: А. ХIII ғасыр басында Монғол империясының құрылуы, Монғол империясының қоғамдық құрылысы туралы білді.              В. Құрылған ұлыстарды салыстырды.                                           С. Монғолдардың Қазақстанды жаулап алуы, жаулап алудың зардаптарына талдау жасады. Түйіндіидеялар: Сұраққажауапберуарқылытақырыптымеңгереді. Тапсырмаларды өз деңгейінде орындайды. Өз ойын жеке, жұппен , топпен талқылайды. Жетекші сұрақтар арқылы ойлау қабілеті сыналады. Сабақ кезеңдері: І. Кіріспе Уақыты: 5 минут                                                   ІІ. Тұсаукесер Уақыты: 5 минут           Негізгі бөлім Уақыты:   25 минут                                                                                               Қорытынды Уақыты: 7 минут                                                   Бағалау Уақыты: 2 минут   Үйге тапсырма ақыты: 1 мин   Ұйымдастыру  Топқа бөлу.Ерте орта ғасырлардағы мемлекеттер бойынша бөлу.  Шаттық шеңбері. Сағат тілімен достар. Тақырыпқа шығу «Ой қозғау»                                                                                               Жетекші  сұрақтар беремін. /диалогтік оқыту/ Үй тапсырмасын тексеру 1.Семантикалық карта. Дұрыс жауапқа «+» белгісін қояды №   Туған жылдары   Ғұламалар 870-950 жж 973-1050жж 1030-1090жж 1021-1075жж 1103-1167жж 1 Махмуд Қашғари     +     2 Әбу Насыр Әл-Фараби +         3 Жүсіп Баласағұни       +   4 Ахмет Йассауи         + 5 Әл-Бируни     +         2.Сәйкестендіру тесті 1.Әл-Бируни                                        «Данышпандықтың інжу-маржаны» 2.Махмуд Қашғари                             «Ақиқат сыйы» 3.Жүсіп Баласағұни                            «Асыл тастар» 4.Ахмет Йүгнеки                                «Даналық кітабы» 5.Қожа Ахмет Йассауи                      «Түркі тілдерінің сөздігі» 6.Әл-Фараби                                       «Құт негізі-білік»   Жаңа тақырыпты ашу. Артық сөзді тап. ШОЫЖ          АШТААЙҒ        ӨТЕЛ        БМЫУН        ҢӘЖІРГ       ЫҒНЫШСХАҢ                    Оқулықпен жұмыс.  Топпен жұмыс. Оқулықтағы мәтінмен жұмыс жасай отырып, постер әзірлейді. Топта талдап, қорғайды. Тақырыпты ашып, баяндайды. Топпен жұмыс. 1-топ. Монғол империясының қоғамдық құрылысы. 2-топ. Монғолдардың Қазақстанды жаулап алуы. 3-топ. Отырар опаты. 4-топ. Жаулап алудың зардаптары. Басбармақпен бағалау.   1-топ. Жұппен жұмыс Тақырып: Жаулап алу зардаптары МЕНІ ТҮСІН 5-5-1 формуласы 5 сөйлем 5 сөз 1 сөйлем (түйін)                Жаулап алудың  зардаптары •         Жетісу аймағында шапқыншылыққа дейін 200-ден астам елді-мекендер болса, одан кейінгі ХІІІ-ХІV ғасырларда 20-жуық елді-мекендер қалған; •         Баласағұн қаласының орны мүлдем жоғалып кеткен; •         Егін шаруашылығының жүйесі бұзылды; •         Халықтардың этникалық құрамы мүлде бұзылды; •         Қазақ халқы қалыптасуының аяқталуы 200 жылға кешеуілдеді; •         Мәдениеттің дамуына кедергі болды.   2-топ. Детальдарын қосу. Топ жұмыс істеу кезінде алған білімдерін көрсету үшін сөйлемді кеңейтуіңіз қажет. Бастапқы сөйлем: Шығыс Түркістан мен Жетісу ды басып алғаннан кейін Қазақстанның Оңтүстігі мен Орта Азияға жол ашылды. Оның басты себебі «Отырар опаты» болған. Кеңейтілген сөйлем: Шығыс Түркістан мен Жетісу ды басып алғаннан кейін Қазақстанның Оңтүстігі мен Орта Азияға жол ашылды. Оның басты себебі «Отырар опаты» болған. Шыңғысхан жіберген 450 адамы бар 500 түйелік сауда керуені 1218 жылы Отырар қаласына келіп жетеді.   3-топ.  Проблемалық сұрақ (ауызша): Монғолдар Қазақ жерін жаулап алмаса не болар еді?    4-топ.       Біліміңді сынап көр...                            Сұрақтарға жауап беру. o   Жасақ (Ясса) дегеніміз не? §  Қазақстанда қандай қалалар қарсылық көрсетті? «  Империяның қоғамдық құрылысы қандай болды? 2. o   Жуас қала атанған қала? §  Қазақстан жері Шыңғысханның неше баласының қолына қарады? «  Үгедей ұлысына қараған жерлерді ата. 3. o   Сығанақ қаласы неше ай берілген жоқ? §  Шыңғысханның балаларына бөліп берген жері қалай аталды? «  Монғол шапқыншылығының қандай зардаптарын білесің?             4. o   Шыңғысхан қашан дүниеге келді? §  Қазақстан мен Орта Азияны  Монғолдар қашан толық жаулап алды? «  Жаулап алудың зардаптарын ата. 5. o   Ашнас қаласы қанша уақыт берілмеді? §  Қазақстан жері қандай монғол ұлыстарына кірді? «  Жошы ұлысына қараған жерлерді ата. 6. o   Отырар қаласы қанша уақытқа дейін қарсыласып, берілген жоқ? §  Әр түменде қанша адам болды? «  Сыр бойындағы қалаларды қатыгездікпен жаулап алғандығын қалай дәлелдейсің? ТҰЛҒАНЫ таны Бұл кім? Қай уақыттарда өмір сүрген? Бұл адам туралы не білесің? Бұл тарихи тұлғаның Қазақстанға қандай қатысы бар?          Сөздер банкі                                                        Біздің тақырып Тобыл,Шыңғыс хан, Әмір Темір, Жошы, Төле,түмен, Отырар,  Керей сұлтан, Балқаш,Монғол, Мүбәрак,жүздік, Шағатай, Сырдария, мыңдық,                 Үгедей   Негізгісөздер осы жергеауыстырылуытиіс.               Өзін-өзі бағалау. Үйге тапсырма: 1. Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы 2. Жошы және оның ұрпақтары       туралы  мәліметтер жинастыру