Тақырыбы:  «Нұр себеле, Ұлыстың ұлы күні!»  Сөз мерген ойыны.

§  Мақсаты: өз елінің салтын, көнерген сөздердің қадір қасиетін білуге,  әр ұлттың өзіндік ерекшеліктері, салт-дәстүрі, діні, тіл ерекшелігі  болатынын түсіндіру;

§   Оқушылардың ой- өрісін,  дүниетанымын кеңейту,  сөздік қорын молайту,  жұрт алдында еркін  ауыз екі сөйлеуге баулу.

Көрнекілігі:  нақыл сөздер жазылған слайдттар,  ойын таблосы.

Жүргізуші:

Құтты болсын Ұлыстың ұлы күні

Шаттандырған елімді Тәңір нұры

Табиғатты түлеткен нұрландырып,

Құтты болсын Наурыздың жаңа күні

Сәулесі бар Наурызда таңғы үміттің

Басын қосқан сан халық, сан ғұрыптың

Ұлыстың ұлы күні паш етейік

Белгісін достық пенен мәңгіліктің.

Наурыз – жыл басы, бақыттың-бастамасы, жақсылықтың  жаршысы, жаңарудың белгісі, тіршіліктің тынысы, өмірге – нұр, көңілге жыр, сезімге – гүл сыйлаған, халық қастерлеген Ұлыстың ұлы күні! Қазақ халқының тұрмыс -  тіршілігінде, әдеп  - ғұрпында ерекше орын алатын, еретеден мерекеленіп келе жатқан мейрамның бірі. Наурыз сөзі парсы тілінің Нау – жаңа, рыз – күн деген сөздерінен шыққан, жылдың бірінші күнін білдерген. Бұл күн-аспан денелері өздерінің ең бастапқы нүктелеріне келіп, күн мен түн теңелетін, Жан-жануарлар төлдеп, адамдардың ауыздар аққа тиетін, жер үстіне шаттық орнаған күн.Қазақ елі  осы күнді «Үлыстың ұлы күні – ұлыс күні» деп атаған. Сонымен қатар дәл осы күні халқымыздың әдет-ғұрпы, салт дәстүрі туралы көп мағлұмат берілетін күн деп айтуға болады.

Құрметті ойыншылар, көрермендер бүгінгі біздің «Нұр себеле, Ұлыстың ұлы күні!» атты сөз мерген сайысына қош келдіңіздер.

1.     кезең. «Мықты болсаң, тауып көр»

2.     кезең. «Жүйрік болсаң, шауып көр»

3.     кезең. «Ойлы болсаң, озып көр»

Осы бүгінгі біздің сайысымызға қатысатын 9 – 11 сынып оқушылары.

Бұл ойында әр топ өздеріне берілген тапсырмалардың дұрыс жауабын табу. Егер ол топ таба алмаса онда қарсы топ жауап береді.

І. кезең «Мықты болсаң, тауып көр»

Әр берілген зат есімге мақал – мәтел құрау.

бала

 

Ана

 

ана

 

Үй

адам

бала

торғай

халық

 

бие

 

Ер

 

армансыз

 

Сайтан

сиыр

сұрықсыз

ат

үмітсіз

 

қазы

 

Сорпа

 

әйел

 

Жетім

ет

бала

шұжық

жігіт

ІІ бөлім.

Мақал – мәтелдің жалғасын тап.

апама

 

жездем сай

 

әйел

 

көркі шүберек

анама

ана

жеңгеме

қыз

 

киімнің

 

міні бар

 

азапсыз махаббат

 

арзан махаббат

сұлудың

армасыз махаббат

жігіттің

нағыз махаббат

 

бала

 

қонақ

 

білім

 

ақыл өлшемі

ана

тіл

қыз

өнер

 

 

ауыз

 

тіл қамалы

 

балалы үй

 

ұрлығы жатпас

тіс

мысықты үй

жақ

ыызы бар үй

 

жаманда

 

жаттық жоқ

 

қойдың сүті

 

қорғасын

адамда

түйенің сүті

жақсыда

жылқының сүті

 

халықтан

ауру -  астан дау

 

әйел

таранғанша той тарқайды

ініден

таз

қарындастан

ит

 

ағаш

оқсыз мылтық

 

күмісті

 

тот баспайды

таяқ

алтынды

темір

қоланы

 

аю

күшігін тістеп сүйеді

 

кемедегінің

 

жаны бір

қасқыр

ауылдағының

арыстан

мектептегінің

 

ер

 

елдің айнасы

 

сүрінген

 

күреске тоймайды

батыр

құлаған

ақын

жығылған

 

ақылды

 

молданың сәлдесі үлкен

 

достық

 

табылмас бақыт

сауатсыз

татулық

ақымақ

бірлік

 

ит

 

атасын танымас

мысық

шошқа

 

1.    Баласыз ана – гүлсіз алма

2.    Балалы үй – базар,Баласыз үй – қу мазар.

3.    Ер қанаты - ат

4.    Үмітсіз – сайтан

5.    Ет – етке, сорпа – бетке.

6.    Әйелсіз үй – жетім

ІІ бөлім.

1.    Апама жездем сай

2.    Әйел көркі шүберек

3.    Әр сұлудың бір міні бар

4.    Азапсыз махаббат арзан махаббат

5.    Қыз – қонақ.

6.    Тіл – ақыл өлшемі.

7.    Тіс – тіл қамалы

8.    Балалы үйдің ұрлығы жатпас

9.    Жақсыда жаттық жоқ

10.          Қойдың сүті – қорғасын

11.          Таз тарнғанша той тарқайды

12.          Ауру – астан, дау – қарындастан

13.          Оқсыз мылтық – таяқ

14.          Алтынды тот баспайды

15.          Арсытан күшігін тістеп сүйеді

16.          Кемедегінің жаны бір.

17.          Ер – елдің айнасы

18.          Жығылған күреске тоймайды

19.          Сауатсыз молданың сәлдесі үлкен

20.          Татулық – табылмас бақыт.

21.          Ит – атасын танымас

ІІ кезең. «Жүйрік болсаң, шауып көр»

Бұл бөлімде ұлттық киімдердің  мағынасын ашу.

тон

 

жарғақ

 

аяқ киім

 

мықшима

шалбар

бас  киім

шекпен

сырт киім

 

жүн сырт киім

 

далбағай

 

сырт киім

 

мұрақ

тері сырт киім

бас киім

киіз сырт киім

аяқ киім

 

бөрік

 

қарқара

 

Бас киім ішінен киетін

 

зере

сәукеле