Муниципалдыг бюджеттен хандырылгалыг ниити

өөредилгениң албан чери

Теве-Хая ниити

өөредилгениң ортумак школазының

тыва дыл, чогаал башкызы Идам-Сюрюн

Орланмаа Овусовна

6-гы класска төрээн чогаалга ажык кичээл.

Кичээлдиң темазы: Екатерина Туктуг-ооловна Танова «Бора-Шээлей»

Сорулгазы: 1. «Мен шыдаптар мен», «Меңээ херек», «Мен ону билип алыксап тур мен» деп бодалдарга, түңнелдерге уругларны эккээри-биле оларны кичээлче хаара тудуп, бүгү-ле таарымчалыг байдалдарны тургузар, боданыр аргазын идепкейжидер, шүлүктүң утказын ханы билиндирер,аянныг медерелдиг уран номчулгазын чедип алыр. Чогаалчының намдарын каксы өөредир.

2.Уругларны чараш чуулге, күш-ажылга, дидим чорукка, келир уеде чедиишкинниг кижилер болурунга кижизидер;

3. Уругларның сөс курлавырын, дыл домаан байлакшыдар;

Педагогтуг технология: Медээ-коммуникативтиг технология, кадыкшылды камгалаарының, оюннарлыг технология,өөреникчилерниң иштики сагыш-сеткилин ажыдарынче угланган технологиялар.

Кичээлдиң хевири: чаа тема тайылбыры.

Ажыглаан арга, методтар: Индукция, анализ, синтез, деңнелге, башкының сөзү, беседа, хайгаарал, өөреникчилерниң бот-тывынгыр ажылы, көргүзүп тайылбырлаарының методу, дилеп тыварының методу.

Дерилгези: ноутбук, проектор, презентация, чогаалчының хөрек чуруу, ырының фонограммазы.

Кичээлдиң чорудуу:

I. Кичээлдиң эгезин организастаары.

Уругларның иштики сагыш-сеткилин, сеткил-хөөнүн кичээлге белеткээри.

-Эки хүннүң мендизи-биле!

Экии-ле бе, чарашпайлар!

Кады демниг ажылдааштын

Кайгамчыктыг бештер алыыл!

Бодун уруглар-биле таныштырары.

-Алыс чуртуң кайыл дизе?

Айлыг-бестиг Чыргакы боор.

Аал-чуртуң кайыл дизе?

Теве-Хая башкызы мен.

Адым-шолам Идам-Сюрюн Орланмаа Овусовна.

Уруглар, бɵгүн бис тыва чогаал кичээлинге класстан дашкаар номчулга кылыр бис. Шупту кичээлге эки харыылаар, идепкейлиг ажылдаар силер. Ындыг-дыр аа, дугуржуп алдывыс бе? Мен силерни дыка эки кады демниг ажылдаптар боор бис деп идегеп тур мен. Силерге идегеп болур бе, уруглар? Мен силерге бүзүрээр мен, силер шыдаар силер.

2.Бажыңга онаалга хыналдазы .

- Эрткен кичээлге чүнү ɵɵренген силер ?Кым харыылаптарыл?

-Орланның эрес-дидимин, тывынгыр-сагынгырын автор канчаар көргүскен-дир?

-«Оорнуң оруу муңгаш» деп үлегер домакты бо чечен чугаага хамаарыштыр канчаар тайылбырлап болурул?

- Бир эвес силерниң мурнуңарга аар өртектиг телефон чыткан-дыр, силер канчаар силер?

3. Чаа тема тайылбыры.

1)Оюн «Аялганы тып»

-Оюн ойнаар бис, уруглар. Телевизорда 1-ги каналда «Аялганы тып» деп Валдис Пельштиң эрттирип турары оюнну ойнап көрээлиңерем. Чүү деп ырынын аялгазы куттула берди? Силер бо ырынын авторун билир силер бе?

Е.Танованың сөзүнге бижээни «Бора-Шээлей» деп ырызынын аялгазы чангыланы бээр. Уруглар тывар.

-Шын-дыр, эр-хейлер, уруглар! «Бора- Шээлей» деп ырыны билбес кижи ховар. Ынчангаш бөгүн өөренир темавыстын ады Е.Т.Танованын шүлүү «Бора-Шээлей». Кыдырааштарынарга бижип алынар.

2) Е.Т.Танова- уруглар чогаалчызы. (Допчу намдары-биле каксы таныштырылга)

–Эр-хейлер! Е.Т.Танованың дугайында кым чүнү билирил? Кандыг чогаалдарын номчаан силер?