Оқушылардың математикалық сауаттылығын дамыту.

Батыс Қазақстан облысы

Теректі ауданы

Аңқаты ЖОББ мектебі

Ержанова Нургул Туремуратовна

   Математикалық сауаттылық – ойды қалыптастырудың негізі.

Қазіргі таңда қоғамды дамыту үшін орта мектептің алдында тұрған негізгі міндеттердің бірі – оқушылардың шығармашылық қабілетін барынша ашып, толыққанды қоғам құруға өзінің бар мүмкіндігін жұмсайтын шығармашылық қабілетті жеке тұлға қалыптастыру. Сондықтан, математиканы оқытуда оқушыларға оқу материалын есте сақтауға емес, осы материалды шығармашылықпен қолдану шеберлігін қалыптастыруға көп көңіл бөлінеді.Қазақстанның дамуының қазіргі кезеңі әлемдік тенденцияларға сәйкес мектептегі білім берудің жаңа басымдықтарын белгіледі. Олардың ішінде жетекші болып табылатын мектепте білім берудің сапасы Қазақстан Республикасының білім беру дамуының 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында, сонымен қатар 2012-2016 жылдарға арналған оқушылардың функционалды сауаттылығын жетілдіруде Ұлттық іс-шаралар жоспарында да көрініс тапты.

Математикалық сауаттылық – әлемдегі математиканың рөлін айқындау және түсіне білу, математикалық тұжырымдарды дәлелді негіздей білу және қызығушылығы бар, ойлы азаматқа тән қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін математиканы қолдана білу қабілеттері.

Бұл міндеттерді шешу үшін мұғалімнің күнделікті ізденісі арқылы барлық жаңалықтар мен қайта құру, өзгерістерге жол ашады.  Сондықтан сабақ барысын жаңаша ұйымдастыру қажет.
Оқушының пәнге деген қызығушылығы мен    ынтасын арттыру керек деп есептеймін. Қазіргі заман талабына сай білім беру мәселесі, сол қоғам мүддесіне сай болуы керек. Өз ісінің шебері ғана жоғары жетістіктерге жетеді деп есептеймін. Қазақтың болашағын тәрбиелеу мен білім беру ісінде әлемдік стандартқа сәйкес білім беруді темірқазық қылып ұстансақ қателеспеспіз деп ойлаймын.Оқушыларға білім беруде жаңашыл технологияларын қолдану инновациялық бағытта жұмыс жасау заман ағымына сай талап етілуде.

Әрбір сабақ- мұғалімнің шығармашылық жұмысы. Сондықтан да әр сабақты оқушының есінде қалатындай етіп түрлендіріп отырған жөн.  Жаңа тәсілдер арқылы сабақты жоспарлау сабақтың структуралық құрылымына өзгеріс енгізе алады. Олар: а) нәтижелі оқу еңбегіне уақыт көбейеді; ә) сабақта жаңа материалды игеруге деген көзқарас күшейеді; б) сабақ сұраудың жоспарлы және жүйелі түрі күшейтіліп, сапасы артады; в) оқушының жас ерекшелігі мен психо-педагогикалық дамуы қатаң есепке алынады. Соның ішінде деңгейлік оқуда үйренген нәтижеге бағытталған оқытудың жеті модулінің пайдасы көп. Жеті  модульдің    бір-бірімен  тығыз  байланыстылығына  мен  өзімнің  іс-тәжірибем кезінде  көз    жеткіздім.   Оқушылардың математикалық сауаттылығын дамыту мақсатында білім  беру  мен  білім   алудағы  жаңа  тәсілдер  курсы  кезінде  үйренген  әдістерді  өз сабақтарымда қолданып жүрмін. Сабағымның кіріспе, тұсаукесер бөлімдерінде «Ой қозғау», «Он сұрақ»,«Тыңдайтын үшбұрыш»,«Ыстық орындық»,«Серпілген сауал»,«Сиқырлы таяқша»,«Сұрақтар шеңбері»,«Конверт-сұрақ»,«Сәйкестендіру тапсырмалары» әдістерін қолдану арқылы бұрынғы білетіндерін естеріне түсіру арқылы білім игеруге белсенділендіремін. Мұнда олар «танымдық тепе-теңсіздік»(Ж.Пиаже) жағдайында болып, жаңа білімге деген қызығушылықтары пайда болады. Соның нәтижесінде:

Көптеген идеяны тез арада береді.

Барлық сынып тартылады.

Шығармашылық және креативтік ойды ынталандырады.

Идеяларды біріктіреді.

 Негізгі бөлімде «ЖИГСО», «Ойлан, жұптас, бірік», «алты ойлау қалпақтары», «жарнама құрастыру» әдістерін қолданып Мерсердің «бірлескен ойлау» идеясын жүзеге асырамын. Бұл кезеңде оқушылар үйренгені жайлы ой толғайды, пікірлеседі, оларды талқылайды, осы әрекеттер арқылы ол жаңа түсініктер құрастырады.

Жұмыстың тиімді жақтары:

1.оқушылар зерттеу жұмыстарын, мейлі ол қарапайым түрде болса да жүргізді

2. жасаған жұмыстарының оң нәтижесін көрді

3. ойланады, ойлағанын өз қолымен жүзеге асырып, сызу жұмыстарына жаттығып, дағдыланды

4. қортынды жасауға үйренді

5. дәлелдеудің не үшін керек екенін түсінді.

Ештеңе туралы сұрамайтын адам, ештеңені де үйренбейді! Т.Фуллер

Әрбір сабақтың соңында оқушылар “Не білдім?”, “Не білгім келеді?” деген өз-өздеріне есеп беру кезеңінен өтеді. Осы есептер жазылғаннан кейін, өз сабағыма рефлексия (талдау) жасадым.

Жаңа әдістерді пайдалана отырып біз: 
-оқушылардың өз бетінше дамуына;
- оқушы мен оқытушы арасында байланыс орнатуына;
- оқушының жан-жақты ізденуіне;
- оқушының өзін және өзгені бағалауына;
- өз ойларын жетік айтуына ;

- ынталы, сенімді, сыни пікір – көзқарастары жүйелі дамыған оқушы ретінде қалыптастыруға  қол жеткіземіз