Поэзия правды и страсти

                                                                                      Песнь свою я посвятил народу.

                                                                                      Жизнь свою народу отдаю.

                                                                                                Муса Джалиль.

".... Я не боюсь смерти. Это не пустая фраза. когда мы говорим, что мы смерть презираем, это на самом деле так....Есть жизнь.... после смерти, в сознании, в памяти народа. Если я при жизни делал что-то важное, бессмертное, то этим я заслужил эту другую жизнь-"жизнь после смерти". Цель- то жизни в этом заключается: жить так чтобы и после смерти не умирать". Эти проникновенные слова, обращенные к самым близким людям- жене и дочери, -  Джалилем в канун его отъезда на фронт в начале 1942 года. В них и определение, и объяснение великого человеческого и творческого подвига, свершенного поэтом, чье имя стало символом стойкости, героизма, беззаветной преданности Родине, верности гражданскому и писательскому долгу.

                                        Батыр егет турында жыр.

                                           (Акбуз ат).

М. Жәлил сузләре

Батыр егет китте акбуз атта

Туздырырга дошман сафларын.

Акбуз аты қайтты ялгыз ғына,

Батыр егет узе қайтмады.

Дошман пуля аның гомерен кискән,

Ал қан белән юған яңағын.

Соғһңғы сузе итеп, улгән чакта

Тапшырды ул безгә байрағын.

Қызыл байрақ аның каберен бизи

Жиңеп чыққан хезмәт илендә.

Батыр егет! Даңлы исемең синең

Мәнге калыр безнең кунелдә.

Подвиг поэта был подготовлен всей его жизнью. Это была  не минутная вспышка, не мгновенный пламенный порыв. С 26 июня 1942 года, когда тяжело раненный, оглушенный взрывной волной политрук Муса Залилов попал в плен к гитлеровцам, до 25 августа 1944 года, когда над его головой сверкнул нож фашистской гильотины, прошел 791 день лицом к лицу со смертью.. 791 день унижений, изматывающих допросов в гестаповских застенках и не прекращающийся ни на день, ни на час борьбы. Цикл "Моабитская тетрадь "- вершина творческого пути татарского поэта и наивысшее проявление его героического духа. 

Стихи о Родине

Туган  ил

Т. Кутуй сузләре

И туган ил, и матур ил,

Қалдың бедең еракта;

Қалсан дә безнең еракта

Кунелдә син һәрчақта.

Суың тәмле, кырың ямьле,

Шифалы һаваларың;

Суңышларда даң казанды

Синең батыр улларын.

И даңлы ил, и шанлы ил,

Син минем туган илем;

Киткән чакта эчкән суың

Тәме авызда минем.

Безне озаткан сукмакларны

Қапламасын уләннәр,

Яз қайтмасақ, көз қайтырбыз,

Сез көтегез, сөйгәннәр!

Туган ил

Ә. Ерикай сузләре

Дөньяда илләр куп, жирләр куп,

Тик безнен ил генә бер генә.

Дөньяда бәкетле, якты ил,

Матур ил тик безнең илгена.

Бай бездә болынңар, урманңар,

Куп бездә диңгездәр, елгалар,

Безнең ил тугандық бакчасы,

һич тине юқ аның доньяда.

Илебезнең байрагы югары,

Кукләрне кукрәктә даңыбыз,

Яңа көч, яңа дәрт, яңа даң

Китерә безнең һәр таңыбыз.

Киң безнең, бай безнең туган ил,

Куп бездә мәтмәрләр, алтыннар,

Тик безнең киң илдә кешегә

Иркенләп суларга һава бар.

Матур илем

М. Хөсәен сузләре

Матур илем, батыр илем-

Тынычлык, дуслык иле!

Саф һавалы жылы жилең

Қабат яшәртә мине.

Син- кояш та, ямьле язда,

Шәфкатьле анам да син;

Арыган чакта ял итәрлек

Хуш исле алан да син.

Утлар кичтем, сулар кичтем,

Шул вакытларда минем

Юанычым, өмет көчем-

Син булдың, туган илем.

Син- чишмәсе бәхеттемнең,

Син- илһамлы яшьлегем;

Сиңда тудым, синдә устем,

Син жырлап яшимен!

Бөек эшьләр, төзелешләр

Гөрли һәммә ягында;

Бугенгең шәп, киләчәген

Гузәлрәк тагын да.

Татаро-башкирский центр "Йолдыз"