ААС ЧОГААЛЫ чоннуң ада-өгбелериниң чүс-чүс чылдарда чогаадып, сайзырадып келген чечен сөстүң үндезин дазылы деп билиндирбишаан, ооң эртемге, культурага, төөгүге ужур-дузалыын, тыва литератураның сайзыраарынга, өзүп орар салгалдың мөзү-шынарын хевирлээринге, дыл-домааныё сайзырадырынга улуг салдарлыг. Аас чогаалы ниитилел амыдыралында болуп турар болуушкуннар-биле холбаалыг. Чоннуң чаагай эчис күзел-соруу, чаагай чаңчылдары, бүзүрел, чаа үеже чүткүл, сагыш-сеткилдиң янзы-бүрү байдалдары аас чогаалда илереттинген.

ТЫВА УЛУСТУҢ ААС ЧОГААЛЫ өске аймак-чоннарның аас чогаалы-биле дөмей, кайгамчык байлак,ханы уткалыг, катаптаттынмас хевирлерлиг. Төрээн черин ыдыкшыдары, тос чүзүн малынга хумага, улуг-биче чонунга хүндүткел, амыдыралдың кандыг-даа байдалдарында тыва чоннуң сагыш-сеткилиниң арыы,биче сеткилдии улустуң аас чогаалының хевирлеринге илереп кээр. Оларда чоннуң чаагай эчис күзел-соруу, бурун чаңчылдары, чаа үеже чүткүлү, бүзүрели, сагыш-сеткилдиң янзы-бүрү байдалдары сиңниккен.

Бөгүнгү амыдыралда аас чогаалының янзы-бүрү хевирлери ажыглаттынып турар. Чон, биеэде дег, аразында кожамыктап ырлашпышаан, тоолун ытпышаан; алгыш-йөрээлин, мактал сөстерин,чалбарыгларын салбышаан, хөөмей-сыгыт, каргыраазын бадырбышаан хевээр.