Сабақ: Технология 11-сынып

Тақырып: : “Тері, ағашты, сүйекті өңдеу. Қамшы жасау технологиясы”

Мақсаты: Өтілген тақырып бойынша қайшы жасау технологиясын жетілдіру білімді жинақтау. Әр түрлі сұрақтар арқылы оқушылар білімін дамыту.

Ұлттық өнерге қызығушылықтарын арттыру, еңбекке баулу.

Көрнекі құралдар: Слайд, оқулық, құралдар

Сабақ түрі: араласӘдіс тәсіл: түсіндіру сұрақ жауап

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу

б) Оқушылардың назарын сабаққа аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

Оқушылар жұмыстарын тексеру

Жұмыстың қателігін түзету.

ІІІ. Білімдерін пысықтау

1. Текстура дегеніміз не ?
2. Шебер үстел дегеніміз не ? бөлшектерін ата?
3. Бұрғы дегеніміз не? Құрылысын ата
4. Ағаштан тақтай жасау жолдарын түсіндір?
5. Ағаштың сыртқы құрылысын ата?
6. Ағаш мүкісі дегеніміз не?

ІҮ. Жаңа сабақ түсіндіру. Қамшы жасау технологиясы

Үй төрінде.

Ілгіш қойған қамшы тұр.

Суыртпақтап тартым сенен тамшы жыр!

Шулағанды көрсетейін сендерге

Дегендей ме? Тек қолыңа алшы бір

Қамшы – ер жабдықтарының ішіндегі ажырамас бөлігі және көнеден келе жатқан құралдардың бірі.Адамзат жылқышы қолға үйретіп мінісімен атты өзін жүргізу және алдындағы малды айдалу үшін қандайда бір құрал қажет болған. Алғашында атқа мінген адам қайшы ретінде әртүрлі шыбық, ағаш қалданған уақыт өте келе бұр құралды малдың ішіне терісінің өзінен жасаған, бертінірек өрме өнері шыққанда шикі қайысты өріп, өрменің санына байланысты қайшылар жасалынған. Қайшы сөзінің шығу тегі туралы қол өнер шаманы, ұста Дәркенбай Шоқпарұды мынадай жоралғылар келтірген «Қайшы» сөзіндегіқам түбірі қазақ тілінде бірнеше ұғымға ие қам-шикі, шылғи, шала қам-қарекет, қимыл, айла, тәсіл, амал , қайғы,қамығу. Қазақта әрбір отбасы мүшесінің өз қамшысы болған. Қамшының сабының өлшемі шынтақ пен жұдырық арасындай немесе 4-5 түйілген жұдырықтай не 7 тұтам. Өрімнің ұзындығы бес алақанның көлеміндей, тұтаммен есептегенде өрімі сабынан бір-екі тұтам ұзын болу керек. Қамшы мынадай бөліктерден тұрады. Өрім, сап, алақан, бас, дөң, бүлдіргі, кежеге, тұтамдық айдар мойнақ, бунақ т.б. Қамшы түрлері: Тобылғы сапты, мүйіз сапты, ырғай сапты, қасиетті (киелі), бала қамшы, күмістелген, алтындалған, ат қамшы (ат жүргізу) қамшыменсоғудың, ұрудың көптеген тәсілдері блған: қамшы үйіру, қамшымен жасқау, сипап қамшылау, батыра қамшылау, салып қалубаса тарту т.б.

Қамшы қазақтың ғасырлар бойы ұстаған ұлттың нысандарының бірі болды. Қазақ аттан түсіп жаяу қалғасын, қолына қамшы ұстауды да қойды. Сондықтан қазіргі таңда қамшы өруді, қамшыгерлікті жас ұрпаққа үйретіп, насихаттап отырса, едік ерлікдәстүріміз жалғастығын табар еді.

Ү. Сабақты бекіту сыр сандық сұрақтары.

1. Бүлдіргі дегеніміз не?
2. Таспа дегеніміз не?
3. Алақан дегеніміз не?
4. Қамшы құрылысын ата?
5. Өрім түрлерін ата?
6. Қамшы түрлерін ата?

ҮІ. Сабақты қорытындылау

Сұрақ-жауаптар, оқушыларға өткен сабақтың түсінгенін түсінбегенін толықтырып, сабағымызды қорытындылау

ҮІІ. Бағалау оқушыларды

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру.

Технология

Тақырыбы: Қамшы жасау технологиясы

Орындаған: Бақытқали Азат

Сабақтың тақырыбы:Теріні, ағашты, металды өңдеу, қамшы әшекейлеу

Мақсаты:

Білімділік:Өтілген тақырып бойынша қамшы жасау техникасын жетілдіру

білімді тиянақтау.

Дамытушылық: Әр түрлі сұрақтар арқылы оқушылар білімін дамыту.

Тәрбиелік: Ұлттық өнерге қызығушылықтарын арттыру, еңбекке баулу.

Көрнекілік құралдар: Оқулықтар, құрал саймандар, слайд, бейнетаспа т.б.

Сабақ түрі: АраласӘдіс – тәсілдер: Түсіндіру

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі : а) Оқушылар мен сәлемдесу түгендеу

ә) Оқушылардың назарын сабаққа аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау, тексеру.

Оқушылардың жұмыстар тексеру, жұмыстың қателігін түзету т.б.

ІІІ. Білімдерін пысықтау

1. Таспа дегеніміз не?
2. Өрімнің қанша, қандай түрлері бар?
3. Алақан дегеніміз не ?
4. Ағаштан тақтай жасалу жолдары қандай?
5. Ағаштың сыртқы құрлысын ата?
6. Бүлдіргі дегеніміз не?

ІҮ. Мақсат қою кезеңі

Ү. Жаңа сабақ

Өткен сабақтарға тері өңдеу түрлері жайлы, қамшы түрлері жайлы қамшының қалай жасалу жолдары туралы жолдарын түсіндірдім.

Қамшының өрімін қалай өрілетінін, қанаша өрімді таспалар бар кенін туралы өтіп, өрім өрдік. Енді бүгін қамшы жасау жолдарының бірі қамшыға әшекей бұйымдар мен өңдеу, әшекейлеу туралы өтеміз.

Енді балалр сараманды жұмысты бастайық

Ассаламағалейкум барша қауым

Алдыменен аманадасу ата салтым

Сегіз қырлы, бір сырлы ұстаздардың

Байқауына мен бүгін келіп қалдым.

Әр бір істі жақсылықпен бастайтұғын

Құшақ жайа біздерді қоштайтұғын

Армысыздар мектебімнің басшылары

Есенбісіз жай санымен жақсылары.

Ойлаған шәкірт қамын бала қамын

Жалғаған баба заңын, дала заңын

Елбасы президентте мойындаған

Аяулы ұстаздардың алақанын.

Өзім жайлы айтайын бірер ауыз.

Құрбы, құрдас, ұстаздар болсын таныс

Бақытқали ұлымын атым Азат

Жаман істер қашанда жаныма жат

Қауыс ата ұрпағымын мен жеткіншек

Болармын қолөнерші суретіші мен келешек

Төсінде туып өстім Жиделінің

Жерінде мол байлығы табиғаттың

Аң құсты ну тоғайлы өзені бар

Суы бал, алуан түрлі балығы бар,

Халқым бар қонақ жайлы мейірбанды

Жатсынбас ешқашанда келген жанды

Білім алдым боз бала көктемінде

Бітіріп шықтым Жиделі мектебінде

Білімімді шыңдайтын уақыт келіп

Ауыл асып, дала асып, қалаға барып

Қаскелен қаласында, оқуға түсіп

Қол өнерші, суретші шықтым болып.