Тэма: Майстар-клас “Развіццё арфаграфічных уменняў у  навучэнцаў V-VII класаў шляхам выкарыстання інтэрактыўнай дошкі на ўроках беларускай мовы”

Мэта: стварыць умовы для павышэння ўзроўню прафесіяналізму настаўнікаў па тэме “Развіццё арфаграфічных уменняў у  навучэнцаў V-VII класаў шляхам выкарыстання інтэрактыўнай дошкі на ўроках беларускай мовы”  

Задачы: павысіць якасць падрыхтоўкі, правядзення ўрокаў, прадметных тыдняў; працягваць укараненне ў практыку работы інавацыйных тэхналогій; працягваць прапаганду перадавога вопыту настаўнікаў-філолагаў сярод калег.

Форма: практыкум

                                                Ход 

I.Уводзіны

1)Слова-пажаданне

Зусім нядаўна мы з трывогай чакалі 2013 г.Думалі, што ён можа нам прынесці… А сёння ўжо на календары 2014, які таксама нас хвалюе.Вельмі прыемна, што 2014 год пачаўся для мяне з сустрэчы з вамі, мае калегі. Я-Аліна Анатольеўна Паплаўская, настаўнік беларускай мовы і літ-ры ДУА “ВПК Вішнеўскі яслі-сад сярэдняя школа”.Кажуць, што Новы год або пачатак якой-небудзь справы павінны суправаджацца прыемнымі словамі, справамі.Давайце і мы паверым у казку і вызначым пры дапамозе кветкі, што кожнага з нас чакае ў 2014 г. “Пажаданне слова” (Знаёмства)

2)Сёння, падчас нашай сустрэчы, мне хацелася б вярнуць вас у 1917 год.Год, калі адбыліся падзеі, якія аказалі ўплыў на далейшы лёс людзей.Давайце мы з вамі вызначым асноўныя фактары (прычыны), якія прывялі да змены ўлады ў 1917 г. (Слайд 1)/палеміка/

3)Прагляд відэафільма “Октябрьская революция.Штурм Зимнего”

Я думаю, што вы здагадаліся, што адным з асноўных фактараў было ўменне валодаць словам – красамоўства.Нездарма яшчэ ў Старажытнай Грэцыі і Рыме існавалі школы аратарскага мастацтва, праходзілі турніры красамоўства.Адным з лепшых аратараў таго часу быў Цыцэрон (Слайд 2), які, будучы палітычным дзеячам, не раз перамагаў супраціўнікаў.Мы ведаем, што пры дапамозе слова можна даць чалавеку крылы, а можна забраць жыццё.Існуе шмат выслоўяў, прыказак наконт слова.(Слайд 3).

II.Праца над тэмай

1)Слова ў розных раздзелах мовазнаўства (Арфаграфія)

2)Знаёмства з тэмай практыкума“Развіццё арфаграфічных уменняў у  навучэнцаў V-VII класаў шляхам выкарыстання інтэрактыўнай дошкі на ўроках беларускай мовы”  (Слайд 4)

3)Акрэсліванне паняццяў:

Арфаграфія (ад грэч. ὀρθός [orthós] = правільны і γράφειν [gráphein] = пішу)— сукупнасць правілаў, якімі рэгулюецца перадача вуснай мовы на пісьме. У пэўным сэнсе арфаграфічныя правілы — штучныя, умоўныя, але яны вынікаюць з фанетычных і граматычных заканамернасцей мовы і непарыўна з імі звязаны. /Беларуская Вікіпедыя/

Арфаграма (ад грэч.orthos – прамы, правільны + gramma – літара, запіс) – унармаванае напісанне, якое выбрана з рада магчымых і адпавядае правілам арфаграфіі або традыцыі. /Сцяцко, П.У., Гуліцкі, М.Ф., Антанюк, Л.А.Слоўнік лінгвістычных тэрмінаў.-Мн., 1990.- С.23./

Арфаграфічныя ўменні – састаўная частка ўменняў па беларускай мове: распазнаваць прыкметы арфаграмы, знаходзіць арфаграмы ў словах, словазлучэннях, правільна размяркоўваць іх з вывучанымі граматыка-арфаграфічнымі правіламі; умець вызначаць пазіцыю гука (слабая, моцная), прымяняць правілы; выконваць арфаграфічнае каменціраванне; выконваць арфаграфічную праверку напісанага тэксту, знаходзіць, тлумачыць і выпраўляць арфаграфічныя памылкі як у сваім, так і ў чужым тэксце; карыстацца арфаграфічнымі слоўнікамі і даведачнай літаратурай. /Яленскі, М.Г., Васюковіч, Л.С., Саматыя, І.М. і інш.Выкладанне беларускай мовы ў школе.-Мн.:Нар.асвета, 1994.-239 с./(Слайд 5)

4)Вызначэнне праблемных момантаў (Слайд 6)

1.У якім узросце вывучаецца арфаграфія?/10-12 гадоў.Развіта наглядна-вобразнае мысленне, адбываецца паступовы пераход да моўна-лагічнага паняційнага мыслення; валоданне разумовай аперацыйнай дзейнасцю-параўнанне/

2.Чаму мы павінны развіваць арфаграфічныя ўменні?

3.Як?Якім чынам? /разумовай аперацыйнай дзейнасці:параўнанне, супастаўленне, аналіз, сінтэз, абагульненне і інш.; пры дапамозе нагляднасці (візуальнасці)/

5) Метад “Два лісты” (Ці аднолькавыя гэтыя лісты?Пры дапамозе чаго вы вызначылі?)

6)Зварот да тэмы (Слайд 4) /інтэрактыўная дошка/

III.Магчымасці інтэрактыўнай дошкі (Слайд 7)

Магчымасць

Прыклад прымянення

Праца з рознымі колерамі

Класіфікацыя, абагульненне, параўнанне, выдзяленне “патрэбнага”, рэфлексія…

Магчымасць рабіць запіс на экране

Дапісаць часткі слоў, выправіць памылкі, знайсці падабенства…

Кіраўніцтва аўдыё і відэа

Відэафрагменты, аўдыёфрагменты

Кіраўніцтва інтэрактыўнымі праграмамі

Схемы, ланцужкі пераўтварэнняў; дапаўненне і змяненне інфармацыі…

Drag & drop(цягнуць і адпусціць)

Канструяванне сказаў, тэксту, мадэліраванне, класіфікацыя…

Выдзяленне асобных частак экрана

За шторкай: алгарытм або паняцце, схаваныя адказы або этапы; кантроль ведаў…

Прагляд старонак у любым парадку, зварот да папярэдняй старонкі

Выніковы тэст па этапах урока або па тэме, аналіз памылак, рэфлексія…

Калекцыя шаблонаў і малюнкаў

Гатовыя малюнкі, схемы, заліўка экрана, дынамічныя нагляднасці…

IV.Апорны блок

1)Тэма: Правапіс  галосных о, э, а (Слайд 8)

2)Праблемы: размежаванне паняццяў “галосны гук” і “зычны гук”; асаблівасць націску; запазычаныя словы, аканне (Слайд 9)

3) Параўнанне /Прынцып пераемнасці і паслядоўнасці/ (Слайд 10)

4) Праца над націскам (Слайд 11)

5) Заданне на размежаванне (Слайд 12)

6) Праца над правілам (Апорная табліца) ( Слайд13)

7) Гульня “Прыдумай слова” (Слайд 14)

8) Праца па вызначэнні арфаграм (падручнік)

9)Рознаўзроўневыя заданні

10) Рэфлексія “Тэст” (Слайд 15)

V.Практычная частка

1)Праца ў малых групах) (Слайд 16)

Тэма: Правапіс прыставак, якія заканчваюцца на зычны (аб-, ад-, с- (з-))

1 група.Вызначыць праблемы

2 група.Распрацаваць заданні, якія будуць садзейнічаць у развіцці арфаграфічных уменняў. (Прынцып паслядоўнасці)

3 група.Як падаць матэрыял? (Сродкі навучання)

4 група.Рэфлексія

2)Абмен вопытам

VI.Падагульненне

1) Слова пра век інфармацыйных тэхналогій.

2) Літаратура (Слайд 17)

1.Гомулина, Н.Н. Особенности создания электронных образовательных ресурсов для интерактивных досок.Коллекция мультимедиа-компонентов «Умник-ПО//Вопросы информации образования [Электронный ресурс] 2006.№10

2.Зюганова, Л.К.К вопросу о формировании понятия «орфограмма» у учащихся 4 класса // Актуальные вопросы методики преподавания грамматики и лексики русского языка. –М., 1976.-С.103.

3.Ляшчынская, В.А., Шведава, З.У.Курс лекцый па курсе “Методыка выкладання беларускай мовы”.С.10

4.Малажай, Г.М., Рачэўскі, С.Р.Пазакласная праца па беларускай мове:Вучэб.дапам.-Мн.:Выш.шк., 1990.-254 с.

5.Паўлоўская, В.І.Мова:цікава і займальна.-Мн.:Нар.асвета, 1989.-221 с.- (Б-ка настаўніка беларус.мовы і літ.).

6.Сцяцко, П.У., Гуліцкі, М.Ф., Антанюк, Л.А.Слоўнік лінгвістычных тэрмінаў.-Мн., 1990.-С.23.

7.Текучева, А.В., Разумовская, М.М., Ладыжевская, Т.А. Основы методики русского языка в 4-8 классах: Пособие для учителей.-М.,1978.-с.176.

8.Ушаков, М.В.Методика правописания.-М.,1959.-С.4

9.Яленскі, М.Г., Васюковіч, Л.С., Саматыя, І.М. і інш.Выкладанне беларускай мовы ў школе.-Мн.:Нар.асвета, 1994.-239 с.

3) Рэфлексія.«Кожны чалавек, якога я сустракаю, у нейкім дачыненні мае перавагу нада мной, і ў гэтым сэнсе я магу ў яго павучыцца»
                                                                                              Р.Эмерсан (Слайд 18)

Хто згодны з гэтымі словамі, проста ўсміхніцеся.