Теңдеулерді шешу

Көптеген  практикалық есептерді шешу барысында алгебралық стандарт шешуі бар теңдеулерден өзге теңдеулер  кездеседі.  Оларды шешудің жоғары математикада бірнеше тәсілдері бар. Ал біз сол теңдеулерді   MS Excel – дің көмегімен шешуді  үйренейік. Ол үшін  MS Excel- дің  Поиск решения мәзірін іске қосу керек:

·         Excel  терезесінде       батырмасын  шерту;             

·         Параметры  Excel  батырмасынан Надстройки мәзірінінен  “Поиск решения “ – пунктін таңдап, ОК батырмасын шерту ;

Сонда  Excel-  дің  “Данные” мәзірінде “Поиск решения “ пайда болады.

Мысалы :

x5 +3х - 4=0  теңдеуін шешейік. Ол үшін:

·         А3 ұяшығына  =A2^5 +3*A2 - 4    формуласын енгізу;

·         Сонда мына терезе шығады:

·      “Данные” мәзірінде “Поиск решения “ батырмасын шерту:

·      Мына терезеде  “Установить целевую ячейку ” ұяшығына формуланы енгізген ұяшық адресін беру,  “значение ” ұяшығына теңдіктің оң жағындағы санды, яғни біздің жағдайда 0 санын енгізу,  “Изменяя ячейки ” ұяшығына

табатын мән , яғни формуладағы  белгісіз орналасқан  ұяшық адресін қою.

·         “Выполнить”  батырмасын шерту, Сонда мына терезе шығады:

·           Ок батырмасын шерту, сонда А2  ұяшығында іздеп отырған теңдеудің түбірі шығады.

 Мұндағы   “целевая функция “ (мақсатты функция) біздің жағдайда берілген теңдеу,  “значение ” (мән) ол теңдіктің оң жағындағы сан орналасқан ұяшық, “Изменяя ячейки”

(ұяшықты өзгерту) белгісіз орналасқан ұяшық  адресі.. Сонда біз іздеген теңдеудің түбірі 1- ге тең. Осы алгоритммен кезкелген теңдеудің түбірін табуға болады.

Ә д е б и е т т е р:

1.  Н.С.Бахвалов,   Н.П.Жидков,   Г.М.Кобельков       Численные   методы, М. Лаборатория базовых знаний, 2002.-632с.

2.  В.И.Крылов, В.В.Бобков, В.И.Монастырный «Вычислительные методы», М. Наукэ,1976, т.1; М., Наука, 1977, т.2

3.  В.М.Вержбицкий Численные методы.

Линейная алгебра и нелинейные уравнения. М.: Высшая школа, 2000-266с; Математический анализ и обыкновенные дифференциальные уравнения. М.: Высшая школа, 2001.-382с.

4.  Е.А.Волков «Численные методы», М.:Наука, 1982. -248с.

5.  М.Г.Калиткин «Численные методы», М.:Наука, 1978. -512с.

6.  Г.И.Марчук «Методы вычислительной математики», М.;Наука, 1980.— 535с

7.  А. А. Самарский Теория разностных схем. М.:Наука, 1977.-656с.

8.  А.А.Самарский, Н.В.Гулин «Численные методы», М.;Наука, 1989.~429с.

9.  А.А.Самарский «Введение в численные методы», М., Наука, 1987

10. Б.П. Демидович и И.А. Марон   Основы Вычислительной математики М.Наука, 1966 – 663 с.

11.М.ПЛапчик, М.И.Рагулина, Е.Л.Хеннер «Численные методы», М,

Издательский центр «Академия», 2004-384с.