10.10.2014       Қазақ тілі 8 «г»

Сабақтың тақырыбы: баяндауыш

Сабақтың мақсаты:

                                  А) білімділігі: Оқушыларға тұрлаулы мүшенің бірі баяндауыш                 

       туралы түсінік беріп, оның құрамдық түрлерін ажырата білуге

                                   үйрету.

                                 Ә) дамытушылығы: Оқушылардың сөздік қорын молайту, ойлау

                                  қабылетін, өз ойын жүйелі жеткізе білу қабілетін дамыту.

                                 Б) оқушыларды рухани – адамгершілік, еңбексүйгіштікке баулу,

                                  білімді болуға деген қызығушылығын ояту.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, ой қозғау, тест, СТО элементтері

Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайд шоу, оқулық

Пәнаралық байланыс: әдебиет

Сабақтың жүрісі: 1. Сәлемдесу

                                 2. Қатысын тексеру

                                 3. Оқушылардың құралдарын  ретке келтіріп, оқушы зейінін  

                                  сабаққа аудару.

I белес «Ой бөлісу отауы»

36 – жаттығу (үй жұмысы)

II белес «Артық болмас білгенің»

Баяндауыш – сөйлемдегі тұрлаулы мүшенің бірі.

Баяндауыш сойлемдегі бастауыштың іс-әрекетін, қимылын, жай-күйін, оқиғаның қай шақта болғанын білдіреді. Баяндауыш сөйлемді аяқтап, ойды тиянақтайды. Кейде сойлемде бастауыш айтылмаса да, баяндауыш бар жерде бастауыш жоғалмайды.

(кесте бойынша түсіндіру)

III белес «Білгенге маржан»

Оқулықпен жұмыс

38-жаттығу (баяндауыш етіп сөйлем құрау)

Ырыс алды-ынтымақ, Денсаулық-зор байлық, Әр оқушының міндеті-оқу. Немересі атасына сәлем берді. Екі ел арасы бөлінбейді. Басшысы болмаса ел-жетім. Денсаулықтың қадірін балалы болғанда білерсің. Бірлігі кеткен ел жаман. Ұйқы-арсыз, күлкі-арсыз, тамақ-арсыз.

IV белес «Қанатты сөз-қазына»

1 -тапсырма(Берілген мақал-мәтелдердің жалғасын тауып,баяндауыштың астын сызу)

1 Білімдіге дүние (жарық)

   Білімсіздің күні (кәріп)

2 Ақыл-тозбайтын (тон)

   Білім-таусылмайтын( кен)

3  Еңбек етпесең, елге( өкпелеме)

    Егін екпесең,жерге (өкпелеме)

4  Үлкенді сыйласаң-қадірлі (боларсың)

    Кішіні сыйласаң –құрметті (боларсың)

5  Еңбек түбі-(береке)

6  Ердің атын еңбек (шығарар)

7 Ердің айнасы-(еңбегі)

8 Ақыл (азбайды)

   Білім (тозбайды)

2-тапсырма(Берілген сұраққа жауап беру)

Жерден ауыр деген не?(ақыл,білім)

Судан терең не?(оқу,ғылым)

Оттан ыстық не?(адамның өмірі)

Көктен биік не?(тәкаппардың көңілі)

                                                              Балабидің жауабы

Vбелес «Ойын ой ұштар»

1-тапсырма

Екі сөзден тастап оқып,сөздерден өлең жолын құрастыр.

Адамның,бала,оқытуды,бір,деген,жек,қызығы,баланы,көрмедім.

Бұл үзінді қай өлеңнен алынған?

Авторы кім?

2-тапсырма

Венн диаграммасы (Бастауыш пен баяндауышты салыстыру)

VI белес «Сауал-бізден,жауап-сізден»

Сабақты қорытындылау мақсатында жаңа сабақ бойынша тест жұмыстары беріледі.

 Тест сұрақтары

1 Сөйлемнен баяндауышты тап.

Күзде жыл құстары жылы жаққа ұшып кетеді.

А) күзде

В) жыл құстары

С) жылы

Д) ұшып кетеді

Е) жаққа

2 Сөйлем мүшелерінің саны

А) 5     В)4     С)3     Д)2     Е)6

3 Қайтті не істеді сұрақтарына жауап беретін сөзді тап

А) барып келді

В) ағаш

С) жасыл

Д) көркем

Е) кітап

4 Дара етістікті тап

А) күлкіге батты

В) ойнап жүр

С) оқыды

Д) көріп отыр

Е) барып келді

5 Сойлемнен бастауышты тап

Жығылған күреске тоймайды.

А) жығылған

В) тоймайды

С) күреске

Д) бастауыш жоқ

Е) жығылған тоймайды

6 Баядауыш құрылысына қарай нешеге бөлінеді?

А) 6     В)4     С)3     Д)5     Е)2

7 Сөйлемнен баяндауыш қызметін атқарып тұрған сын есімді тап.

Сен бір артық көркемсің.

А) сен     В) бір     С) артық көркемсің      Д) көркемсің      Е) жоқ

8 Баяндауыштың сұрақтары

А) қандай? қашан?

В) қашан? қанша?

С) не істеді? не қылды?

Д) қайда? не қылды?

Е) кімдер? нелер?

9 Тұрлаулы мүшелерді тап

А) баяндауыш, пысықтауыш

В) толықтауыш, анықтауыш

С) бастауыш, баяндауыш

Д) бастауыш, толықтауыш

Е) пысықтауыш, анықтауыш

10 Баяндауышы сын есімнен болған сөзді тап

А) Мен он сегіздемін

В) Ауа райы жақсы

С) Үлкен бастар, кісі қостар

Д) Аз көпке бағынады

Е) Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

VII белес «Шыққан шыңымыз»

Үйге тапсырма

1 Берілген сөздерді баяндауыш ретінде пайдалана отырып, сөйлем құраңдар.

(айтты, жақсы, бақыт, барады, келесің бе, жиырма, болсын)

2 «Менің сүйікті кейіпкерім» ойтолғау жазу.

Бағалау: Сабаққа жауап берген оқушыларды бағалау.