«Мен – жеке тұлғамын» тренингі

Мақсаты: білім көтерушінің өзін - өзі сезінуіне және басқаны түсінуіне жағдай жасау.

Міндеттері:

• • адамның өзінің ішкі жан дүниесіне үңіле білуге жағдай жасау, өзін-өзі түсінуге көмектесуі;
  • өзінің тұлғалық қырларымен өзгелерді таныстыруға мүмкіндік беру;
  • өзінің және басқалардың жеке бас сапаларының қалыптасуына ықпал ету.Тренинг әрқайсысы қатысушылардың даралық ерекшеліктері мен тұлғасын ашып, басқалармен қарым – қатынасқа түсуді жан – жақты қарастыру мақсатын жүзеге асыратын үш кезеңнен тұрады. Олар:1. Диагностикалқ- бағдарлыкезең .2. Негізгі кезең.3. Қорытынды кезеңІ. Диагностикалық – бағдарлы кезең.1 - жаттығу. «Сеніқалайатаймыз»Әрбірқатысушыөзініңесімінайтып, есіміұнайдыма, жоқұнамайдыма,немесетоптаөзінқалайатағандыжөнкөретіндігітуралы айтуы керек.Топмүшелеріншеңбер көлемінде отырғызуға болады.2 – жаттығу. «Өз есіміңді айт»Шеңбер көлемінде отырып, өз есімін және өз есімінің бас әріптенбасталатын жағымдықасиетінайтуықажет. Жаттығуаяқталғаннансоңталқылаужұмысыжүргізіледі: өз жеке басқасиеттеріңұнайды ма? Қандайсезімдеболдың?Жағымдықасиеттабуқиынғасоққанжоқпа? 3 - жаттығу. «Меніңеркеесімім»Жаттығушеңбер жүйесіндежүргізіледі. Қатысушылардоптыбір-бірінебереотырып,өзініңата-анасы,құрбы-құрдастарынемесетағы басқа туыс – таныстарының оны еркелетіп атайтын есімдерін айтып шығуы тиіс. Егердопқайтыпкелсе,оның алдындағықатысушылардыңесімдерінайтыпшығуларықажет4 - жаттығу. «Өрмек» Бұлжаттығутопмүшелерініңұйымшылдығынқалыптастыруғаарналады. Жаттығудыорындауүшіншиыршықжіпқажетболады. Едендеотырыпорындағаныңғайлы.Қатысушыларғашеңберқұраотыруқажетболады.Ойынбастаушышиыршықжіптіалып, өзітуралы ақпарат (қысқаша) айтаотырып, жіптіңбір ұшынқолынақыстырыпқалуытиіс. Шиыршықты келесі қатысушыға береді. Егер өзі туралы ештеңе айтқысы келмесе де, жіпті қолына бір іліп, келесі қатысушыға беруі тиіс. Нәтижесіндетоптыңбарлықмүшесі «өрмектің торында» қалады. Жүргізуші қатысушыларға бірнеше сұрақтар қоя отырып, талқылауы тиіс:

• Біз неліктенторғашырмалыпқалдықдепойлаймыз?
• Біздіңтоптыңарасындаосындайкөрінбейтін«өрмек» бардепойлайсыңдар ма?

жүргізіледі:

• Өз ойларыңды түгел айта алдыңыздар ма?
• Қандай сезімде болдыңыздар?
• Өздеріңіз туралы айту қиын болған жоқ па?
• Топтағы қай қатысушы өз әңгімесімен Сіздерді қызықтыра алды?

«Жиырма «Мен»

«Жақсы ма, жаман ба?»

«Жақсы ма, жаман ба?»

«Өз суретімді саламын»

• Қандай сезімде болдыңыздар?
• Не қиындық келтірді?
• Жақсы сөзге жақсы сөзбен жауап қайтарған қиын ба?
• Комплимент айтқан жақсы ма, жоқ естіген жақсы ма?

«Біз қандаймыз»

«Оңай жолдар тығырыққа тірейді?»

Жауап-бланкі:

№

Қатысушының тренингтік есімі

Өзі туралы ақпараты

Менің ол туралы ақпаратым, ойым

«Күн нұрындағы менің суретім»

«Өзіме хат»

ІІ. Негізгі кезең. Тұлғаның негізгі және жанама қабілеттілігін анықтау.

Мақсаты: Тұлғаның негізгі және жанама қабілеттілігін анықтау, өзін-өзі тану қабілетін дамыту, өзіне-өзі баға беруге қалыптастыру, басқалармен санаса білуге үйрету.

сенім, қатынас, шыдамдылық, шыншылдық және сыпайылық, өзіндік дербестік.

СЕНІМ.

«Зағип және бағыттаушы»

Бұл классикалық ойынды барлық жастағы топтармен өткізуге болады. Бұл жаттығу топ мүшелерінің бір-біріне деген сенімдерінің деңгейін анықтауға көмектеседі.

Ойын аяқталған соң рефлексиялық жұмыстар жүргізіледі:

«Зағиптың» рөлінде болғанда өзіңді қалай сезіндің?

• Бағыттаушы сізді қалай алып жүрді?
• Бағыттаушының рөлі ұнады ма?
• Жұптауыңыздың сеніміне кіру үшін қандай әрекет жасадың?
• Сізді алып жүрген ұнады ма жоқ, әлде сіздің басқаны алып жүргеніңіз ұнады ма? 2-жаттығу. «Сенбеу - сену» мүсінің жасауТоп мүшелерінің арасынан бір қатысушы таңдап алынады. Екінші бір қатысушы скульптордың рөлін атқарады да, «сенбеу» мүсінің жасайды. Бұл мүсіннің қандай сапаларына қарап отырып, оның сенімсіздікке жасалғандығын анықтауға болатыны талқыланады. «Сену» мүсініне қалай айналдыруға болады? Деген сияқты сұрақтар қоя отырып, мүсінді ауыстыруға болады.3-жаттығу. «Сенім өлшемі»Қатысушылар ойдан жасалған «сенімсіздік пен сенімділік» аталатын координата түзуінің бойынан, өз қалаған жерлерінен орын тауып тұрулары тапсырылады. Координата түзуінің шеткі нүктелерінде тұрған қатысушылар өз әсерлерін ортаға салулары тиіс. Қалған қатысушылар оларға көмек ретінде өз ойларын ортаға салғаны жөн. Қорытындылау мақсатында мақал-мәтелдер, ертегілерді пайдалануға болады.ҚАТЫНАС.1-жаттығу. «Қол алысу»«Қазір біз бөлме ішінде ары-бері жүреміз. Мақсатымыз қатысушылардың қолын көбірек қысып үлгеруіміз қажет. Әрбір қатысушы осы уақыт ішінде қанша адамның қолын қысып үлгергенімізді санаймыз». Жаттығуға 2-5 минут уақытқа жүргізіледі. Психолог кімнің өзі барып қол алғанын, ал кім біреудің қол күтіп тұра бергені секілді сәттерде бақылап үлгеруі қажет.2-жаттығу. «Көз түйістіру»Қатысушыларға бөлме ішіндегі өз құрбыларының көздерінің түстерін есте сақтау тапсырылады. Бұдан соң тез арада қатысушылар көз түстерінің «қоюлануына» қарай қатарға тұру қажет. Қатысушылардың көздерінің түстерін айтып бере алулары тиіс.3-жаттығу. «Алақан»Жаттығу жұп-жұппен жүргізіледі. Жұптар алақандарымен шапалақтай отырып, максималды жылдамдыққа жету керек. Сөйлеуге болмайды. Қателескен жұптар қарсыласын ауыстыруы тиіс. (алақанмен шапалақтап ойнағанда жалықпай, ұзақ уақыт қарым-қатынасқа түскен кезде де өзін жақсы, еркін ұстай алады).ШЫДАМДЫЛЫҚ1-жаттығу. «Тынысты ұстау»Шыдамдылыққаарналған жаттығулардың алдында жүргізуге қажет. Белсендіру үшін-тыныс алу, тыныс шығару-тыныштандырады. 3-5 минут шұғылдануға болады.2-жаттығу. «Досымның қолы»Қатысушылар шеңберге арқаларымен отырады. Көздерін жабулары қажет. Жүргізуші ақырын барып өзі қалаған бір қатысушының иығына қолын қоюы қажет. Қалған қатысушылар оның кім екенін табуы тиіс. Оны тапқанша шыдамдылық таныту кім болса соның қолынан келе бермейді.3 - жаттығу«Кім жылдам?»Қатысушыларға кім шыдамдылық жайлы мақал-мәтел көп біледі? Қатысушылардыңбелсендіктерін, жылдамдылықтарын бақылауға мүмкіндік те береді.ШЫНЫШЫЛДЫҚ және СЫПАЙЫЛЫҚ. 1-жаттығу. «Өтірікшілері мен шыншылдар қаласы»Топ 3-4 топшаларға бөлінеді. Екі топ өтірікшілер мен шыншылдар қаласының тұрғындарын сипаттауы қажет те, ал қалған топтар олардың жасырып отырғанын табуы қажет. Не жасырып отырғанын табу үшін сұрақтар қоюларына болады. Ойын аяқталғаннан кейін талқылау жүргізілуі қажет2-жаттығу «Қырық өтірік» Топтағы оқушылар өз еріктерімен қатыса берулеріне болады. Тазша баланың жолымен өзі қиыстырған өтірік әңгімені басқа тыңдаушыларға жеткізу керек. Әңгіме арасында бірде бір шын оқиғаны қосуға болмайды. Жаттығу аяқталғаннан кейін міндетті түрде өтірік айту қиынға соқты ма, әлде оңай болды ма деген тақырыпта талқылау жүргізу қажет.Қорытынды кезең Қорытынды кезеңнің мақсаты тренинг барысы бойында қатысушылардың алған тәжірбиелерін жинақтау, өзі туралы ойларын бекіту болып табылады . Әңгімені барысында мына сұрақтарды қамтуға болады:

• сабақ барысында өзіңізге деген көзқарасың өзгерді ме?
• өзіңіз туралы жаңалық аштыңыз ба?
• басқалар жайлы не біле алдыңыз?
• не ұнады?
• не қиындық туғызды?