Дәрисниң мавзуси:     Қазақстандики миллий азатлиқ қозғилаңларниң тәрәққий етиш дәвирлири,алаһидилиги,тарихий әһмийити.          
Дәрисниң мәхсити:  
Билимлик Оқуғучиларға  Қазақстандики миллий азатлиқ қозғилаңларниң тәрәққий етиш дәвирлири, қозғил-ниң  алаһидилигини, бу қоз-ниң тарихий әһмийитини чүшәндүрүш.
тәрәққий әткүзүш: Дәрискә болған қизиқишини ашуруш
тәрбийәлик Қазақстанлиқ патриотизмға тәрбийләш.
Дәрисниң түри: Йеңи дәрисни чүшәндүрүш
Дәрисниң уюштуруш түри: лекция
Дәрискә керәкликкөрнәклик қураллар: Хәритә, дәрислик,интерактивлиқ тахта, слайдлар, электронлуқ дәрислик
Қоллинидиған метод, усул:  Чүшәндүрүш, Соал –жвап, илюстративлиқ метод, репродуктивлиқ методлар.
Дәрисниң бериши:
І.Уюштуруш қисми:   Оқуғучилар билән саламлишиш. Синипниң санитарлиқ – гигиенилиқ һалитигә              нәзәр авдуруш. Оқуғучиларниң пайдилинидиған қурал-жабдуқлирини түгәлләш вә нәзәрини дәрискә жәлип қилиш.  Оқуғучилардин мениң бүгүнки кәйпиятини сораш, бир биригә қарап «Сиз бүгүн қандақ чирайлиқ» дегән сөз билән дәрискә һазирлитиш.
Шатлиқ  чәмбәр. Саламәтмусиләр һөрмәтлик оқуғучилар. Қени оқуғучилар , оттурға чәмбәр қуруп  бир- биримизгә яхши тиләкләр ейтип, яхши кәйпият тиләп бүгүнки дәрисимизни башлайли..
Яххши,мошу ейтқан тиләклириңлар яхши болсун дәп , мән силәрниң ишиңларға утуқ тиләймән.
ІІ Өй тапшурмисини тәкшүрәш
1.Барлиқ оқуғучиларниң өй тапшурмисинип чүшинип орунлиғанлиғини ениқлаш. Оқуғучиларниң өй тапшурмисини орунлиғанлиғини ениқлап, әгәр дурус орунлимиған болса хаталирини йоқ қилиш, чүшәндүрүш.

ІІІ. Оқуғучиларниң субъектлиқ тәжрибисини ашуруш Оқуғучиларни дәрисниң мавзуси вә мәхсити билән тонуштуруп, униңдики ейтилидиған  асасий аспектларни оқуғучилар билән  биллә ейтиш. Мәсилән :  Миллий азатлиқ қандақ қозғилаңлар бар? Уларниң характери немидә болуши мумкин?
IV.Йеңи мавзуни чүшәндүрүш: 
Оттура жүздики падиша ислаһатлириға қаршилиқ. Саржан Қасим оғлиниң һәрикити.
Қазақларниң 1773-1775 жж. Пугачев башқурған деханлар урушиға қатнишиши, батур Сырым Дат оғлиниң қозғилиңи Қазақстандики ханлиқ һакимийәт системисиниң ажизлашқа башлиғанлиғини көрсәтти. Хәлиқ арисида тәсир азайған хан падиша һөкүмитиниң һөкүмранлиқ қилиш сәястини дегәндәк  әмәлгә ашуралмиди. Бу әһвал башқуруш системисиниң йеңи тәртивини тәләп қилди. Падиша һөкүмити 1822 – жили Оттура жүздә «Сибирь қазақлир  тоғрилиқ» Пәрмани жарий қилиш арқилиқ ханлиқ һакимийәтни йоқатти.
Биринчидин, падиша ислаһати әнъәнивий һакимийәт қурулмини бузуп, қазақ жәмийитидики илгәрки қариму – қаршилиқларни техиму чоңқурлаштурди, иккинчидин , Россияниң һәрбий – мәмурий мустәмдикә қилишиға кәң түрдә йол ечип бәрди.
Оттура жүздә ханлиқ дөләтчиликниң йоқитилишиға вә Қарқарали һәм Көкчетав округлириниң қурулушиға в.б. һәрбий – мәмурий чарә – тәдбирләргә қарши күрәшни Аблай әвлатлири башлиди. Күрәш бешида турған Қасим султан Аблай оғли вә униң балилири Саржан, Есенгелди, Кенесарилар жигирмә жилдин ошуқ вақит давамида падиша һөкүмитигә қарши күрәш жүргүзди. Аблай әвлатлириниң қоллап – қувәтлишигә тайинип, Көкчетав округиниң чоң султани Ғубайдолла Вәли оғли һөкүмәткә қарши наразилиқни биринчи болуп уюштурди.
Кичик жүздики Жоламан Тиленши оғли башлиған һәрикәт.
ХХ әсирниң 20 – 30 жиллири падиша һөкүмитиниң мустәмликичилик сәяситигә қарши Кичик жүздики наразилиқ һәрикитини Жоламан Тиленши оғли башқурди. Йәр үчүн, айрилип қалған отлақлар үчүн күрәш униң ассасий маһийитигә айланди. Шу жиллири Йеңи Елек һәрбий линиясиниң қурулуши давамида 7 – 10 миң квадрат километрғичә йәр қазақлардин тартивелинди. Мошу йеңи чегара линияси Оренбург һәрбий – чегара линиясиниң бир қисми сүпитидә қурулди. Йеңи Елек  линияси 29 форпост, редут, истиһкамдин ибарәт болди. Һөкүмәт бу йәрләргә Урал, Оренбург рус казаклирини, деханларни көчүрүвелип келип орунлаштурди. 1835 – жили йәнә бир линияниң селиниши билән 12 миң чаңирақ қипчақ вә жағалбайли уруқлири йәрсиз қалди.
Кенесари Қасим оғли башлиған миллий – азатлиқ һәрикәт (1837 – 1847 – жж.).
Қазақ даласидики тизма болуп созулған линияләр қурулушиға, падишаниң мәмурий ислаһатлириға, үнүмлүк яхши йәрләрни бесивелиш хиянәтлиригә қарши күрәшләр  пәйдин – пәй қайта овж алған Кенесари Қасим оғли башқурған қозғилаңға улашти. У бир чағда миллий – азатлиқ  һәрикәтниң бешида турған Сырым,Саржан, Жоламан, Исатай билән Махамбетларниң күрәш әнъәниси давамлаштурди. Улар тутқан азатлиқ байриғи яңливаштин йәлпүлдиди.
Абилай ханниң  нәвриси, Қасим төриниң оғли, султан, кейин хан болған Кенесари илгәрки Көкчетав вилайитиниң Көкчетав аһалилиқ  жайида дунияға кәлди.
Қозғилаңниң башлиниши вә бериши.
1837 – жили ноябрь ейида Кенесари Петропавловск шәһиридин чиққан карванға әгишип келиватқан Ақтав истиһками қаримиғидики рус казаклири топиға дәсләпки қетим һужум қилди.
Жәң һәрикәтлири 1838 – жили әтиязда қайта жанлинип, қозғилаңчилар Ақмола приказини қоршап, от қоюп көйдүриветиду.
Ақмола приказиниң чоң султани Қоңурқулжа Қудайменди оғли вә истиһкам коменданти Карбышев от кәткән истиһкамдин аран дегәндә қутулуп чиқиду.
V.Йеңи алған билим йәни иш һәрикәтниң дәсләпки дәврини тәкшүрәш:  
Оқуғучиларниң йеңи өтүлгән мавзуни чүшәнгәнлигини ениқлаш. Униң үчүн өтүлгән мавзуниң асасий соаллирини қоюп, тәкшүрәш.
1.    Қазақстанда қандақ миллий азатлиқ қозғилаңлар болған?Уларниң қандақ дәвирилири бар?
2.    Қазақстандики миллий азатлиқ қозғилаңларниң асасий сәвәплири қандақ ? Уларда охшашлиқ барму?
3.    Миллий азатлиқ қозғилаңларниң тарихтики орни қандақ? Алаһидилиги барму?
VI. Йеңи алған билим йәни иш һәрикәт йоллирини бәкитиш:  «Экспертлар
соаллири» дәп атилидиған оюн арқилиқ  өтүлгән мавзуни мустәһкәмләш. Дәрис бойичә бир биригә соал қош арқилиқ эксперт устаз өзи болуп, соалларниң дуруслиғини тәкшүрәш
VII.Йеңи алған билимини йәкүнләш: Өтүлгән мавзуни асасий соаллар билән
мустәһкәмләш.
VIII.Өйгә тапшурмиси тоғрисида мәлумат бериш:  Өйгә § 1 оқуп келиш. Па-
раграфниң ахиридики соалларға еғизчә тәйярлиниш.
IX.Дәрисни йәкүнләп оқуғучилар әмгигини баһалаш  Оқуғучиларниң әмги-
гини баһалап, күндиликлиригә баһа қоюш