7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §20. Ғылым мен білімнің дамуы

Сабақтың мақсаты:

• ? Орта ғасырда ғылымның дамуы мен оған үлес қосқан ғылымдардың еңбектерімен оқушыларды жан-жақты таныстыра отырып, шығармалардың тарихи маңызы туралы түсінікті қалыптастыру;
• ? Оқушылардың тарихи-ғвлвми еңбектерді талдап, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;
• ? Қазақ халықына қатысты тарихи шығармаларды өмірде орынды қолдана білуге, олардан тәлім-тағлым, білім алуға, өз Отанына қатысты деректерді ізденуге, тарихи құндылықтарды құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:Лекция

Әдісі:сұрақ-жауап, әңгіме

Көрнекілігі:

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

• & Оқу құралын тексеріп түгелдеу
• & Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

Сабақтың негізгі ұғымдары:

• & Әбу Насыр әл-Фараби шығармалары, Әбу Райхан әл-Бируни еңбектері, Махмұд Қашғаридің кіәтаптары, Жүсіп Баласағұнидің еңбектері, Ахмет Иүгенки шығармасы,Қожа Ахмет Йасауидің «Данлық» кітабы,Сүлеймен Бақырғали шығармалары

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

• Үй тапсырмасын талдау барысында оқушылардың түсінбеген сұрақтарына тоқталып, шолу жасау.Оқушылар өткен сабақтың негізгі мәселелерін еске сақтай отырып, жаңа сабақты қабылдауға дайын болады. Үй тапсырмасын тексеру үшін мынадай сұрақтарға назар аударылады.Қазақ халқында исламға дейін қандай наным сенімдердің элементтері сақталған? Ислам діні туралы не білесіңдер? Ғылымның, жаңа технологиялардың дамыған заманында адамдардың дінге сенуін қалай түсіндіресіңбер?

ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:

1.Әбу Насыр әл-Фараби еңбектері.

2.Әбу Райхан әл-Бируни еңбектері.

3.Махмуд Қашғари- «Түрік тілдерінің сөздігі».

4.Жүсіп Баласағұни- «Құт негізі білік».

5.Ахмет Иүгнеки- «Ақиқат сыйы».

6.Қожа Ахмет Йасауи- «Даналық кітабы».

• 7.Сүлеймен Бақырғани шығармалары

Жаңа сабаққа кіріспес бұрын оқушылардың ынтасын, ойын сабаққа бейімдеу мақсатында сұрақтар қоямын.

1.Ғылым дегеніміз не?

2.Ғылымның қандай түрлерін білесіңде?

3.Ғылым, білім туралы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер?

«Оқу-білім азығы,

Білім-ырыс қазығы»,

«Оқусыз білім жоқ,

Білімсіз күнің жоқ» деген мақалдарды мысалға келтіре отырып, шәкірттерді үнемі білім,ғылымға ұмтылуға шақыру Оқушылардың назарын Шығыстың ортағасырлық аса көрнекті ғұламаларының еңбектеріне аударып, төмендегі кесте бойынша түсндіремін

Ғалымдардың аты-жөні

Зерттеген салалары мен бағыттары

Еңбектері

ІҮ. Сабақтың бекіту:

1. Әбу Наср әл-Фараби қай жерлерде білім алған?
2. 2.Әбу Райхан әл-Бирунидің аспан денелеріне қатысты қандай жаңалық ашқан?
3. Махмуд Қашғаридің еңбегі туралы орыс ғалымдары қандай пікір білдірді?
4. «Құт негізі-білік» кітабы несімен ерекшеленді?
5. Қожа ахмет Йасауидің әулиелігі неде?
6. «Сопылық» дегенді қалай түсінесіңдер?

Ү. Бағалау:

ҮІ. Үйге тапсырма:20 параграфты оқу.Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап беру. Ғұламалардың өмірбаянына қатысты қосымша кітаптар оқу.