Сабақтың тақырыбы:Д. И.Менделевтің периоттық заңы.Мақсаты:Білімділігі:оқушылардыңД. И.Менделевтің периоттық заңының мәнісін     түсіну,периодтағы элементтердің орналасу жүйесін жүйелеу, қортындылау.Дамытушылық:химиялық тілді дамыта отырып оқушылардың      Д. И.Менделевтің   периоттық жүйесіндегі элементердіңтоптарда       орналасу ретін, оқылуы мен жазылуына деген қызығушылығын артыру. Тәрбиелік:өздігінен талпынып, жауапкершілікті саналы сезінетін оқушыны тәрбиелеу.  Сабақ типі: аралас сабақСабақ түрі: дәстүрлі Сабақ  әдісі: сыни тұрғыдан ойлау жобасыҰйымдастыру бөлімі.         Оқушылармен амандасып, сынып түгендеу.I-кезең.  Қызығушылықты оятуОқушылардың сабаққа деген қызығушылығын ояту мақсатында әр оқушыға бір элементтің таңбасы салынған карточка беріледі, сол арқылы оқушылар элементтің периоттағы орнын,табиғатын,қандай топқа жататының, неге байланысты екенін және неге ол топты олай атағаның, қосылыстарына тоқталады.(оқушылардың жауап беру деңгейіне қарай толық жауап берген оқушыға қызыл жұлдыз, жартылай жауап берген оқушыға жасыл жұлдыз беріледі).1.        Na2.        Металл3.        Сілтілік металл себебі сумен әрекеттесіп сілті түзеді.4.        2Na + O2 → Na2O (негіздік оксид)5.        Na2O + H2O = 2NaOH (суда еритін негіз)6.        NaOH + HCI= NaCI + H2O (орта тұз)7.        Na→ Na2O→ NaOH→ NaCI-          Натрийді сілтілік металға, кальцийді сілтілік жер металға, алюминийді ауыспалы элементке, күкіртті халькогендерге , хлорды галогендер топтарына орналыстырудың белгілі бір заңдылықтарға сүйеніп орналстырған, яғни элементтерді қасиеттері бойынша жүйеледі, соның нәтижесінде периодтық заңды ойлап тапты. Осы заңдылықтарды ар қарай тереңірек білуіміз үшін, бүгінгі тақырыбымызда қарастыратын боламыз.II – кезең.  Мағынаны ашу (Жаңа сабақты өзім түсіндіремін.)Көптеген елдердің ғалым – химиктері химиялық элементтерді жіктеудің әртүрлі тәсілдерін ұсынды. Бірақ олар элементтерді бір жүйеге келтіретін байланысты таба алмады. Бұр промблеманы ұлы орыс ғалымы  Д. И.Менделев шешті.                Химиялық элементтерді жіктеуде Д. И.Менделев өзіне дейінгі ғалымдардың еңбектеріне сүйенді. Бірақ ол химиялық элементтерді ұқсас қасиеттеріне қарап топтастыратын заңдылық іздеді. Бұрынырақта  әрбір тұтас элементтер басқа топтармен байланыстырылмай жеке – дара қаралды. Ал Д. И.Менделев ұқсас және ұқсас емес элементтер арасындағы байланысты атомдық массалары және валенттігіне сүйеніп қарастырды.                Белгілі бір элементтердің қасиеттері біраз элементтен соң қайталанады, мәселен, сілтілік металдар мен гологендер. Олардың валенттіктері бірдей, оксидтері, гидроксидтері, сутек қосылыстары ұқсас химиялық қасиеттерді көрсетеді. Салыстырмалық атомдық массаларының өсу реті бойынша орналасқан элементтер қатарында белгілі бір аралықтан кейін химиялық қасиеттері жағынан ұқсас элементтер қайталанып отырады. Бұл заңдылықты Д. И.Менделев 1869 жылы былайша тұжырымдады: салыстырмалық атомдық массаларының өсу реті бойынша орналасқан элементтердің химиялық қасиеттері периодты түрде өзгереді. Бұл заңдылықты әрі қарай дамытып Д. И.Менделев периоттық заң түрінде тұжырымдады. (грек приод-цикл дегенді білдіреді).                 III – кезең.  Ой толғау (оқушылардың жаңа сабақты қалай менгергенің түсіну үшін арнайы сұрақтар мен тапсырмалар орындалды)-Сонымен балалар, бүгінгі тақырып бойынша сұрақтарыңыз бар ма? Кімде қандай сұрақттар бар?. Егерде тақырыбымыз түсінікті болса, мына сұрақтарға жауаап берейік.                Белгілі бір элемен берілген оқушылар элементтің периоттағы орнын, табиғатын, салыстырмалы атомдық массасы, реттік нөрі, қандай периодқа, нешінші топтың қандай топшасына жататының және қосылыстарына тоқталып реакция жазады.Тапсырма -1 1.     Ca2.     Металл3.     Сілтілік жер металл4.     40,085.     126.     4 период, II топтың негізгі топшасында7.     Ca + O =CaO8.     CaO + HO =CaOH9.     Ca(OH) + HCI = CaCIТапсырма-2Мына берілген элементтердің орындары ауысып кеткен, бірінші элементерді период бойынша орналасытырып, екінші Д. И.Менделевтің периодтық кестесіндегі элементтердің металдық қасиеті кеміп, бейметалдық қасиетінің артуы бойынша түсініктеме беру- P, AI, Mg, Si, Na, S, CI-Ti, Cr, Ca, Sc, K, V, Mn-  Be, C, Li, O, N, B, FБағалау: Оқушылардың жауап беру деңгейіне қарайҚызыл жұлдыз-« 5» жауабы толық,  Жасыл жұлдыз-«4»  жауабы толық емес Сары жұлдыз -3 қате жауап беріледі, оқушылар қолдарындағы жұлдызшаларын бір-бірне қосып, жұлдызша саныа бөледі, нәтижесінде шыққан орташа балл арқылы бағаланады. Үй тапсырмасы: § 52 Д. И.Менделевтің периоттық заңы.