Эздел – бусалба сага куц

Кавказе дахача дуккхача къамашта юкъера гIалгIай къам къаьстта эздела-гIулакха, денала-камоаршонна белгала хиннад. Нагахьа кIеззига нах мара эздий хиннабецаре  из иштта хургдацар. МоллагIча тайпана хIара саго ший дегIаца шоайла а нахаца а гIулакх-эздел леладеш хиларо вай къамах “гIалгIай къам-эздий къам”, оалийташ хиннад.

Хазадий шоана вайнаха оалаш “эздий саг вар хьанаьхкдаьр”, “гIулакхаца саг вар фунаьхкдаьр”? Камаьрша, хьаькъале, гIулакх эздий долаш, хьаьша лерхIам болаш, цунна кечдаь шу-кад лорадеш, дезалца шиш болаш, лоалахой эшамга хьожаш, царца машаре волаш, тайпанца а юртаца а дакъа волаш, ший даь-наьна бехк лорабеш, денале саг ва, яхалга да из.

Лоацца вайнаха цу сагах  “эздий бусалба саг ва”, оал.

Хьажал тIаккха бусалба дыно цох фу йоах?

Даьла Элча eДала мел кхеллача адамал хозагIа гIулакх долаш хиннав.

 АллахIоU сийдолча Къуръана чухьа Пайхамарага e йоах:

وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظيمٍ

«Сийдолча гIулакх  тIехьа  ( дын тIехьа ) ва Хьо!»

Дала дерригача халкъанна байтача моаршон наькъ тIехьа – сийдолча бусалба дын тIехьа а Хьо ва, дерригача адаманна юкъера Хье харжа сийдолашагIа, эздегIа долча оамал-гIулакх тIехьа а Хьо ва, яхалга да из.

Пайхамара e асхьаб хиннача Малик воIАнасо аьннад:

كانَ رَسُولُ اللّهِ صَلّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ أَحْسَنَ النّاسِ خُلُقًا

“Даьла Элча e нахах гIулакхагахьа эггара толашагIа вар”.

Дерригача адама хьокхам   ба   Пайхамар e. Къамаьл кIаьда долаш, юхь елаенна волаш, нахаца а дезалца а охца воацаш, хабара юкъе ийрча хIамаш ца кхухьаш, даима адама бусалба дыни хоза оамал-гIулакхи довзаргахьа хьехам лоаттабеш хиннав Из e.

Вайна массарашта тIехьа да сийдола хIама СийдолашагIволчунгара e хьаийдар.

Тахан тха хьамсара вежарий-йижарий!

Вай шеволчун юхь йовра кхерам болаш, вай даьша шоаш эздий хиларца вай къамах яккхийта сийдола цIи йоаяр кхерам болаш хьал да вайна тIаэттар.

Сенца дувзаденна да из?

ЗIамагIчо воккхагIчун юхь яр, цунца гIулакхаца хилар, цун бехк лорабар дIадоалаш латт вайна юкъера. Дайнадий шоана воккхавар, аьнна, саг Iо ца хайташ зIамагIвар вагIаш; е боккхийча нахах хьула а ца луш улица тIа гIолла  гIаьле а увзаш дале а, е къаракъ менна дале а, е наркотик теха дале а хьайба хьисапа тIа ваха саг воагIаш; е воккхагIавар воллашехьа  цун  терко  а  ца  еш зIамагIчо эздий доаца къамаьл деш? Из деррига а бусалба саго леладе йиш йолаш хIама дац, “гIалгIа”, аьнна, цIи йолча къонахчун оамал яц. Из санна вола саг, бакъахьадар хьалха а доахаш, нийсвар вай шеволчунна тIехьа да.

Вай орамашка, юрташка, шахьарашка, раьгIенашка арадаьлча гу вайна бIеха Iокхийса хIамаш, йохаяь шушаш, бIехдаь эггара цIенагIа дола лаьтташ.

Вай цхьаболча кагийча наьхеи мехкарийи гIирса бIарахьежадий шо? Мишта аргда эхь дайна ийрча дувхараш тIадувхаш лелача вайнаьха  мехкарех “гIалгIай эздий йоI я из”, аьнна?

Е геттара ший гIов а куст а даькъаза а даьккха, вайнаха юкъе ше ца лелаш санна, кечвеннача маIача сагах “гIалгIай эздий зIамига саг ва из” оалалургдий?

Хьалха вай дай чIоагIа нах болга ха мегаргда укх цхьан суртах.

Вайнаьха дувхар – Россе  паччахьа цIенна эггара дукхагIа безаш лелабаь гIирс хиннаб. ХIаьта тахан вай мехкараши кагийча нахи эггара ийрчагIа бола гIирс тIабийхаб.

“Бусалба саг”, “эздий саг”, “гIалгIай йоI”, “гIалгIай зIамсаг” – яха   куц   цу  тайпара кечбеннача нахах де бокъо яц.

Цхьаболча воча наха эхь а юхь а дайна карташ ара а  тетташ, наькъаш готтадеш орамаш хьалувц. Тхьовра денз цIена а долаш чу чкъаьрий а лийнна хиш бIехду, цар атагIенаши аьлеши кхалажех хьалюз.

Харцлувш вола ший гаргара-кхоачара саг цу харцонах юха а ца тохаш, цунна тIехьа а ваьле дIавода хийла саг.

Из деррига а бусалба наьха куц дац. Вайнаха юкъе лийнна хIамаш дац.

Тха хьамсара вежарий-йижарий!

Вай цIенадар-хозадар бIаргадайтача, воайла леладича беркатегIа хургдецарий вайна а, ГIалгIай къаманна а,берригача ГIалгIай Мехка а ?!

Цу хаттара оашош жоп а денна хIанзчулла тIехьагIа, Даьла низаца, хила деззача бесса  эздий къонгаши мехкарии хинна дIаовтта деза шо Сийдолча  Беркатерча вай Даькъастенна – ГIалгIай мехка!

Воай мохк цIена хоза лоаттабе а, из лорабе а, дерригача дуненна хоза хьокхам баь из дIаоттабе а Къахетамеча  Дала низ лулба вайна!

Амин!!!