«Ля мажор гаммасындағы тоникалық трезвучияның айналымы» панорамалық сабағы

Шиелі аудандық балалар

Әуез мектебінің сольфеджио пәнінің мұғалімі:

          Досжанова Айда Мақсұтқызы

       Бала тәрбиесі әрбір отбасы, қоғам, мемлекет үшін кезек күттірмейтін мәселе. Баланы өмірге бейімдеуде мектеп, ұстаз, ата-ананың орны ерекше. Баланың өмір сүруге құш- тарлығының оянуы өзін қоршаған ортасына, ұстазға, ата- анаға, құрбы-құрдастарына, олардың іс әрекеттеріне, жүріс- тұрысына, сырт көрінісіне, сөйлеген сөзіне, әдептілігіне, т.б.

Қасиеттеріне байланысты. Тірбие қонбайтын адам жоқ. «Сол адамды адам етіп тәрбиелеу кімнің қолында?» деген сұраққа жауап іздеудің өзі қисынсыз. Бала тәрбиені өзі қор- шаған ортадан алады десек, баланың қоғамдық-әлеуметтік  дамуы, тәрбиеленуі, жанұяда өз орнын алуынан басталады. Осыған орай халқымыз «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны іл- ерсің» деп тегін айтпаған.

   Халқымыздың сан ғасырдан бергі даналығына құлақ ассақ «Адамның бақыты балада» деген екен. Кез келген адам өмір бойы қуып жете алмайтын бақыт деген құдіретті сөздің өл- шемі өмірінің жалғасы ұрпағымен келетіні аян. Олай болса адам өмірінің мәні, қуанышы, бақыты өз ұрпағы болмақ. Шыр етіп дүниеге келген сәттен бастап ата-ана алдында нәзік те қиын, қыр-сыры мол үлкен қоғамдық міндет тұрады Ол бала тәрбиесі. Бала тәрбиесіндегі бас ұстазы ата-анасы. Ата-ана-отбасының негізгі діңгегі, бастапқы дәнекерң.

«Балапан қыран болу үшін оны самғатып ұшыратын ата-анасы да қыран болу керек» деп отбасылық тәрбиеге ерекше тоқталған. Бала әрқашан да ата-анадан меірімділікті, сүйіс- пеншілікті, жүрек жылуын қажет етіп, ата-ананы өмірдің ті-регі санайды. Ата-ананың тіршілігіндегі көрген қызығы, жақсылығының ең бағалысы-ол прзент. Баланың бойында туған үйдің жылуы оның көкірегінде көп жылдар бойы сақ-талып, мәңгі есінде болады. «Отбасында адам бойындағы асыл қасиеттер жарқырай көрініп қалықтайды. Отанға деген ыстық сезім жақындарына, туған туысқандарына деген

                                       -2-

Сүйіспеншіліктен басталады-деп Нұрсұлтан Назарбаев айт- қандай,Отанымыздың болашағы балалардың тірбиелі де өнегелі азамат болып өсуіне ата-ананың алар орны ерекше.

   Отбасы-бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы. Баланың  тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының тигізетін әсері мол. Бала тәрбиесін негізге ала отырып мамандар жанұяны мынадай 5 топқа бөледі.

   1-топ. Жанұядағы адамгершілік құндылық жоғары деңгей-де қалыптасқан, бақыттыдені сау жанұя. Балаларға бар мүмкіндік жасалған. Кей уақытта жекелеме кеңестер қажет. Алайда ұстаздардың араласуы аса керек емес.

   2-топ. Жанұядағы ата-аналардың қарым қатынасы жақсы бола тұра бала тәрбиесінде бағыт жоқ. Бала тек ата-анасы-ның «ерекше қамқорлығын сезінеді, өзімшіл» болып өсіп келеді. Сондықтан ұстаздардың көңіл аударуын сөзсіз талап етеді.

   3-топ. Ынтымақсыз жанұя. Мұндай жағыдайда ата-аналар өзара қарым-қатынас дауынан аса алмайды. Бала тәрбиесі мүлде ескерусіз қалады.

   4-топ. Сырттай қарағанда қолайлы жанұя қатарында бол- ғанымен, нақты адамгершілік құндылықтар, ұрпақтар ізгілі-гінің бұзылуы сияқты жағымсыз қасиеттер болады. Мұндай жанұямен тәрбие жұмысын жүргізу ерекше қиындық