Сабақ жоспары "Дамытып оқыту технологиясы"
Предмет: | Другое |
---|---|
Категория материала: | Другие методич. материалы |
Автор: |
Турагулова Балжума Темирбековна
|
Пәні:педагогика
Тақырыбы: Дамытып оқыту технологиясы
Мақсаты:1.Оқыту технологиясы туралы түсініктерін пысықтау, жаңа материалды меңгерту, дамытып оқыту технологиясымен таныстыру;
2. Ойға шабуыл, ассоциация стратегиялары арқылы сыни тұрғыдан ойларын дамыту;
3.Ізденімпаздыққа тәрбиелеу, таңдаған мамандықтарына деген қызығушылықтарын кеңейту.
Түрі: аралас
Әдістері: СТО стратегиялары, КСО
Көрнекілік: кесте
Сабақ барысы
1.Ұйымдастыру.Оқушыларды түгендеу.
2. «Миға шабуыл» , кезекші оқушы жүргізеді..
-Технология қай тілден енген сөз?
-Мағынасы қандай?
-Технология дегеніміз не?
-Оқыту технологиясы дегеніміз не?
-Әлеуметтік технология мен өндірістік технологияның қандай ұқсастықтары мен айырмашылығы бар?
-қандай оқыту технологияларын білесіңдер? Т.б.
3. Ашық-тест. Өзін-өзі тексеру.
4.Үй тапсырмасын тексеру.
Жоспар бойынша ауызша сұрау
5.Жаңа материалмен жұмыс. (қосымшада)
Жоспар:
1.Дамыта оқыту технологиясы туралы түсінік.
2.Л.В.Занков жүйесі.
3.Дамыта оқыту мен дәстүрлі оқытуды салыстыру.
4.Топпен жұмыс
1-топ. Бесжол өлең стратегиясы
2-топ. Эссе жазу
3-топ.Тест құрастыру
4-топ.Сөзжұмбақ құру.
5. Топ жұмыстарын көру, тыңдау
6.Бекіту.Сұрақ-жауап әдісі арқылы«Телекөпір» ойыны.
-Дамыта оқыту дегеніміз не? Т.б.
7.Үйге тапсырма: мәтінді дайындау, Венн диаграммасын құру.
8.Бағалау.
Дамыта оқыту. Дамытаоқытуды 1950 жылдың аяғынан бастап Л.В.Занков (1901-1977) және.Эльконин (1904-1984) зерттей бастады. Дамыта оқыту оқушыны оқу пәндерін оқып үйренуден теориялық ойды дамытатын оқу іс-әрекетіне көшіреді (Эльконин-Давыдов). Ол оқушыны жан-жақты дамыту міндетін қойды. (ЛүВ.Занков).
Осы міндетті шешу үшін білім мазмұнын түбірлі өзгертуге мақсаты қойылған жоқ (Л.В.Занков).
Психологтар оқу процесіне оқушының іс-әрекетін енгізу керектігі,оның маңызындәлелдейді. Дамытаоқу арқылы оқушыға берілетін білім бұрынғыдай репродуктивтік жолмен емес, керісінше арнайы ұйымдастырылатын баланың жан-жақты "теориялық" іс-әрекеті арқылы берілетін болды.
Дамыта оқытудың екі жүйесінің де оқу бағдарламалары, оқулықтары бар, олар Ресей мектептерінде кең қолданылуда. Көбіне бастауыш мектепте қолданылады. Дамыта оқыту принциптері орта және жоғарысыныптарға әлі кең түрде енгізілмей отыр.
"Жақын даму аймағы" көрнекті кеңес псиологы Л.аыготский (1896-1934! Оқыту мен дамудың байланысын (О-Д) зерттеп, егер оқыту баланың өзекті даму аймағында жүрсе, онда ол баланы дамытпайды дейді.
Өзекті даму аймағы – баланың өз бетімен істей алатын жұмыстары. Ал ересектермен ынтымақтаса істей алатыны-жақын даму аймағы. Мысалы, баланың сөйлеу алуы-актуальды даму аймағы. Бұл жерде даму жүрмейді. Сондықтан бала мектепке келген бірінші күннен бастап"жақын даму аймағында", дәлірек айтсақ, баланың жазба тілін қалыптастыруға кірісу керек. Ол үшін алдымен жеңіл тапсырмалар беріледі. Мысалы, Ш.Амонашвили және оның мұғалімдері әріптермен сөздерді белгілеуге Д.Б.Эльконин жасаған шартты белгілерді қолданады. Тақтаға сөйлем және оның астына шартты белгісі жазылады.
"Жақын даму аймағында" жұмыс істейтін В.Ф.Шаталов әлі өтпеген ережелермен оқушыларға есеп шығартады. Е.Ильин оқушыларға мұғалімнің өзі біржақты жауап бере алмайтын сұрақтар қояды.
Сонымен жақын даму аймағы баланың ақыл-рй жұмысы басталар тұсы. Мұғалім мұнда тапсырма, әдістемелік нұсқау береді, ізденуге бағыттайды, ізденістің бағдарламасын береді. Мұғалімнің жақын даму аймағындағы жұмысының тиімділігінің көрсеткіші-әр оқушының мұғалімнің көмегін алуға әзір тұруы.
Дамыта оқытудың мұғалім жақын даму аймағында жұмыс істеу керек. Ол оқушыға ақпараттар беруші, ынталандырушы, бейне туғызушы, баланың кемшіліктері мен табысына назар аударушы, себебі әр оқушының өзінің "жақын даму аймағы" бар, онда жалпы тәсілмен жұмыс істеуге болмайды.
Л.В.Занков жүйесі.
Оның тұжырымдамаларының дидактикалық принциптері:
Оқытуды түсінуге қиын етіп жүргізу;
Теориялық білімнің жетекші рөлі. Теорияны құрғақ жаттамай, ондағы мәнді байланыстырады, заңдылықтарды ашу;
Оқушының ізденуі. Мұғалімнің өзінің түсіндіруі – дамудың қауіпті жауы;
Оқу процесін оқушылардың сезуі. Оқушы өзін оқу іс-әрекетінің субъектісімен деп сезінеді. Материал қайткенде есіиде жақсы өқалады, жаңа не нәрсе білдім, менің дүние туралы түсінігім қалай өзгерді, мен өзім қалай өзгердім деген сұрақтарға жауап береді;
Барлық оқушыларды дамыту үшін жүйелі түрде жұмыс істеу. Қабілетке қарай бөлуге жол берілмейді. Бала басқа балалармен ынтамақта дамиды.
Бұл принциптер Б.Тұрғынбаеваның зерттеуінде толығырақ түсіндірілген.
Л.В.Занков өз экспериментінде оқушылардың психологиясын зерттеу әдістерін кең қолданды.
Дамуда оқыту жетекші рөл атқаратынын, ол балаға жанама түрде әсер ететін, баланың ішкі жан сарайының ерекшелігі оқытудың оған өтуіне жол беретінін, оқыту тиімділігінің көрсеткіші, мақсаты жалпы баланы дамыту екенін іс жүзінде дәлелдейді.
Занков жүйесінің басты міндеті-баланың жалпы психикасын дамыту еді. Оған ақыл, ой, ерік-жігер сезім енді. Осыларды дамыту білім, іскерлік дағдыларды түсініп, есте сақтаудың сенімді негізгі деп саналды. Оның түсінігінде бала өзінің қызығатын нәрсесі, талап-тілегі бар, мектепке тек білім алу үшін ғана емес, бақытты өмір сүру үшін келетін тұлға. Олай болса, мақсат-баланың барлық адамдық қасиеттерін дамыту. Ең маңыздысы, бала бойындағы жағымды сезімдерді жоғалтып алмау. Сондықтан дамыта оқытуды қолданған мұғалім оқушыдан бағдарламадан тыс оқыған кітабынан түсінгенін сұрайды. Себебі Л.В.Занков түсінігінде бала өзінің білетінін басқаларға жеткізіп үйренеді.
Л.В.Занков жүйесіндегі бастауыштағы білім мазмұны бай. Ғылым, әдебиет, өнер туындыларынан білім беріледі. Оқу жоспарында география, жаратылыстану бар. Орыс тілі, оқу кітабы, математика, еңбек, эстетикалық бағыттағы пәндерінің мазмұны толықтырылған. Оқушыларды дамытатын дұрыс жазуға дағдылану, санау, оқу, бейнелеу өнері, өнер шығармаларымен жұмыс, қолмен жұмыс істеуге үйрену. Л.В.Занков жүйесіндеэкскурсия кезінде алынатын білімнің үлес салмағы көп.
Бала сабақта өзінің өмірден көрген-білгенін айтып, оны жолдастарымен бірге талқылап отырады. Қарам-өайшы білімдер ойды дамытады. Мұғалімнің жұмыс стилі сыныптағы нақты жағдайға байланысты өзгереді. Мұғалімнің сұрағы мен тапсырмалары біржақты жауаппен шектелмей, оқушының өз көзқарасын айтуға, өз бағасын беруге итермелейді.
Занков жүйесінде оқытуды ұйымдастырудың жетекші нысаны-сабақ. Тек сабақтың дәстүрлі құрылымы өзгереді. Сабақ оқушылардың түсінігіне қиын бюолып келеді Осыған сәйкес сабақ жаңа материалды оқудан басталу мүмкін. Дәстүрлі оөытуда уақыттың көбінде мұғалім сөйлейді. Дамыта оқытуда мұғалім баланың өз ойын, өз бақлауларын, танымын айтуына жағдай жасайды. Сыныптағы "тәртіп" ұғымы өзгереді. Оқушылар жұмыс барысында шулайды, күледі, бір-бірімен әзілдеседі.
Оқытудың ұйымдастырудың маңызды нысаны-экскурсия. Таным негізі тек кітап, мұғалім сөзі ғана емес, қоршаған орта, материалдық мәдениет.Л.В.Занков түсінігінде даму адамның өзін-өзі көрсетуінсіз, өз пікірін, бағасын білдірусіз мүмкін емес.Оның жүйесімен қорытынды шығарғанда баланыңбайқампаздығына, ойлау барысына, тәжірибелік іс-әрекетіне, сезіміне, ерік-жігеріне, қажеттіліктеріне жақсы мен жаманға көзқарасына, олардың қаншалықты деңгейде дамығандығына баса назар аударылады.
Сонымен сабақ үлгерімі жалпы дамумен ұштастырылады. Оқушы бағдарламаны өте жақсы меңгермесе де, оқуға деген ынтасы пайда болып, сынып ұжымымен байланысы жақсарса, дүние туралы түсінігі, онымен қатынасы өзгерсе, онда оқыту өте тиімді (пайдалы) жүрген деп бағаланады.
Дәстүрлі оқытуда баға басты рөл атқарады. Л.В.Занков сыныптарында балаларға баға қойылмайды. Баға жазба жұмыстарының қорытындылары бойынша шығарылады. Нәтижесінде балалр кім"озат", кім"үлгермеуші" екенін білмейді. Л.В.Занковтың дидактикалық жүйесінде шынайы жағымды эмоциялар көп, мұғалім мен оқушылар арасында татулық бар.
Баланы жалпы дамытатын жаңа мәселелерді (сұрақтарды) талдау, жолдасының көзқарасымен келісу немесе оған күдіктене қарау, өз пікірі дұрыс болмаса бас тарту. Ақыл-ой іс-әрекетінің алуан түрін орындайтын кеінде бала қиындықты жеңіп, табысына қуанады, қанағаттанады. Баға қойылмауы сыныпта жақсы жағдай туғызады. Сонымен Л.В.Занков жүйесі бойынша оқыту баланың дамуын анағұрлым тездететінін көрсетті, балалар-сыншыл.
Бастауыштан орта сыныптарға өткенде қиындық болады. Дамыта оқыту рефлексияға қабілеттілік сияқты бағалы сапаны қалыптастырады. Рефлексия – өзінің психикалық жағдай туралы ойлануы, өзінің толғаныстыратын талдай білуге бейімділік. Бала өзінің ммінез-құлқын, жүріс-тұрысын реттеп отырады.Л.В.Занков оқушыларының ерекшелігі ақыл-ой жұмысына құштарлықтары. Бала өз бетімен білім алуға ұмтылады. Білімді өз бетімен білім алуға ұмтылады. Білімді өз бетімен алу көңілге жақсы сезім ұялатады. Өзін жақсы көру достық, өмірді сүю сияқты қасиеттердің негізі.
Енді дамыта оқытуды дәстүрлі оқытумен салыстырайық:
Сонымен, дамыта оқыту, түсіндіру-сипаттау арқылы оқыту түрінің орнына келе жатқан, жаңа, оқушыларды жұмыстандыратын оқыту тәсілі.
Ол жекетұлғаның барлық сапаларын дамытады.
Дамыта оқыту
1.Дамыта оқыту Л.Выготскийдің қай теориясына негізделеді?
А) жақын даму аймағы;
В) актуальды даму аймағы;
С) жан-жақты дамыту;
Д) іс-әрекет.
2.Оқу іс-әрекеті нені дамытады?
А)қитсынды ойды;
В)репродуктивтік ойды;
С)теориялық ойды;
Д) продуктивті ойды;
3.Оқу арқылы жан-жақты даму міндетін қойған қай ғалым?
А)Л.С.ВВыготский;
В) Л.В.Занков;
С) Д.Б.Эльконин;
Д) В.В.Давыдов;
4.Оқытуды теориялық ой дамыту іс-әрекеті арқылы зерттеген ғалым?
А) Л.В.Занков;
В)В.В.Давыдов;
С)Л.С.Выготский;
Д)Д.Б.Эльконин-В.В.Давыдов;
5. Дамыта оқыту арқылы білім қандай тәсілдермен беріледі?
А)репродуктивтік;
В)жан-жақты "теориялық" іс-әрекет арқылы;
С)алгоритмделген;
Д)шығармашылық.
6.Жақын даму аймағы дегеніміз не?
А) баланың өз бетімен істей алатын жұмыстары;
В) ересектердің көиегімен істей алатын жұмыстары;
С) өздік жұмыс;
Д) шығармашылық жұмыстары;
7.Л.В.Занков өз экспериментінде қандай әдістерді жиі қолданды?
А) психологиялық;
В) педагогикалық;
С) философиялық;
Д) танымдық;
8.Дамыта оқытудың баланың дамуында жетекші рөл атқаратынын іс-жүзінде дәлелденген, ғалым:
А) Ш. Амншали;
В) В.Ф. Шаталов;
С) Е.Ильин;
Д) Л.В.Занков.
9."Оқыту тиімділігінің көрсеткіші баланың жалпы дамуы"-деген пікірді айтқан кім?
А) В.В.Давыдов;
В) Л.С.Выготский;
С) Е.Ильин;
Д) Л.В.Занков.
10) Л.В.Занков баланың қандай сапаларындамыту міндетін қойды?
А) ақыл-ой, ерік-жігер, сезім;
В) қызығушылық, қабілет;
С) ынта, ықылас;
Д) адамгершілік, мінез
11)Л.В.Занковең басты бала бойындағы қандай сапаны жоғалтпау керек деді?
А) жағымды сезімді;
В) ақыл-ойды;
С) ерік-жігерді;
Д) қабілетті.
12) Л.В.Занков жүйесінде қандай білімніңүлес салмағыкөп?
А) алгоритм арқылы алынатын;
В) проблемалық оқыту арқылы алынатын;
С) сабақ кезінде алынатындар;
Д) экскурсия кезінде алынатындар.
13) Л.В. Занков жүйесіндегі оқытуды ұйымдастырудың жетекші формасы:
А) факультатив;
В) үйірме;
С) сабақ;
Д) экскурсия.
14) Л.В.Занков жүйесі бойынша сабақты қалай бастау ұсынылды?
А) өткен материалды қайталаудан;
В) бекітуден;
С) мқлдем жаңа материалдан;
Д) үй тапсырмасын сұраудан.
15).Л.В.Занков жүйесіндегі оқытуды ұйымдастырудың маңызды формасы.
А) сабақ;
В) экскурсия;
С) факультатив;
Д) үйірме;
16. Қай оқыту түрінде баға басты рөл атқарады?
А) дамыта оқыту;
В) бағдарламаланған;
С) дұрыс жауабы жоқ;
Д) дәстүрлі.
17. Дамыта оқытуда қандай әдістер қолданылады?
А) балалардың жұмысын ұйымдастыратын;
В) түсіндіру, көрсету;
С) жаттығу;
Д) тәжірибелік жұмыстар.
18. Дамыта оқытудағы әдістің негізгі түрі?
А) монолог;
В) түсіндіру;
С) жаттығу;
Д) диолог (сұрақ-жауап)
19. Дамыта оқытудың дәстүрлі оқытудан түбірлі айырмашылығы неде?
А) технологияландырылмауында;
В) диалогтың қолданылуында;
С) алгоритм бойынша оқытуында;
Д) барлық жұмысты баланың істеуінде.
Тип материала: | Документ Microsoft Word (doc) |
---|---|
Размер: | 381.5 Kb |
Количество скачиваний: | 199 |