«Аквариум» оқыту тәсілі.

Измахунов  О.Т

Ақтам орта мектебі

Химия пәні мұғалімі

   Жалпы, жыл сайын 8-сыныпқа келген оқушылардан,  химия пәнінен білім алуда үлкен жауапкершілік талап етіледі. Химия пәнінің беймәлім және тылсым әлеміне оқушылардың үлкен қызығушылығы мен қорқыныш сезіміде болады. Өйткені бұл пән жаратылыстану пәндерінің ішіндегі оқушы үшін «қиын» пәндер қатарына жататынын ұмытпау қажет. Сондықтан оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыру мақсатында түрлі әдіс – тәсілдерді кеңінен пайдалану қажет.

   «Бастапқы химиялық ұғымдар» тарауын МОТ-тың «Аквариум» тәсілі бойынша өткізіп жүрген сабағымның жоспарын ұсынып отырмын. Тарау бойынша алған білімдерін жүйелеп, валенттілігі бойынша формулалар құрастырдық. Химиялық теңдеулер арқылы есептерді шығаруды үйреніп, оқушылардың жаттығулардың қарапайымынан күрделіге қарай бағытталған тәсілдерді орындауын қадағалап, дұрыс ойлау дағдыларын қалыптастырамыз.

   Негізгі 6-кезеңнен тұратын сабақтың «ұйымдастыру» кезеңі оқу үрдісінде негізгі орын алатыны сөссіз. Сол себепті сабақтың басында оқушылардың көңіл- күйінсабаққа аудару үшін әртүрлі психологиялық тренинг өткізіледі.

  Сыныпты 3 топқа (А,Б,С) бөлініп отырғызылады. Әр топ өз «өкілдерін» сайлайды. Тақырыпқа байланысты берілген тапсырмаларға дайындалып болғаннан кейін, топ «өкілдері» жауап береді. Тапсырмалардың орындалуына қарай оқушыларға текшелер беріліп , бағалау парағына бағалары қойылып отырады.

Б -тобының өкілі

А -тобының өкілі

                                                                                     ?

                                     С -тобының өкілі

 ІІ –кезең. «Білгенге бір сұрақ».

1. Массалық  үлес дегеніміз не?

2. Атом – молекулалық ілім дегеніміз не?

3. Химиялық реакциялардың типтерін ата.

4. Зат массасының сақталу заңы дегеніміз не?

5. Химиялық элемент ұғымын алғаш енгізген кім?

6. Химиялық формула дегеніміз не?

7. Қосылу раекциясы дегеніміз не?

8. Айрылу раекциясы дегеніміз не?

9. Орынбасу раекциясы дегеніміз не?

10. Алмасу раекциясы дегеніміз не?

  Жауап беруіне қарай әр топтың бағалау парағына «  + »  немесе « - » белгілері қойылады.

ІІІ – кезең. «Кім жылдам?».

    А тобына: валенттілікке сүйеніп мына заттардың формуласын құрыңдар.

Caжәне Cl           Na және  S

C  және O             Al  және  O

H және S               Fe  және Cl

Б тобына: қосылыстардағы СаО, SO3 ,CO2, Al2O3 ,P2O5 , H2O элементтердің валенттіліктерін табыңдар .

   С тобына: берілген формулалардағы   P2S5, CrO  ,  B2O3 , FeCl3  , CrCl3 ,  Cu2O элемент- тердің валенттіліктерін табыңдар .

   Сабақ үстіндегі сергіту сәті (өзгерістердің қандай құбылыстарға жататынын әріппен белгілейді: химиялық – Х , физикалық – Ф).

1.Судың қатуы –Ф

2. Көмірқышқыл газының әсерінен әк суының лайлануы –Х

3. Оттың жануы –Х

4.Металдың жемірілуі –Ф

5. Ағаштың көмірленуі –Х

6. Майдың еруі –Ф

VІ- кезең: «Ойлан тап». Химиялық реакцияларды  теңестіріп, типтерін анықтаңдар.

А тобына:   ZnO + HNO3 = Zn(NO3)2 +H2O             Fe +HCl  =  FeCl2 +H2

Б тобына:   Mg + H2SO4 = MgSO4 + H2                    Al + S  = Al2S3

С тобына:   CaO + HCl =  CaCl2 + H2O                    NaCl + AgNO3 = NaNO3 + AgCl

V –кезең: «Ойланып ойнайық». (химиялық домино)

ІV – кезең: «Тау асар». (есептер шығару)

А тобына:          Массасы 960 г алюминий тотығып неше грамм  (АІ2О3)  алюминий оксиді түзіледі?

Б тобына:     300 г СаСО3 –ғы көміртектің массасын және зат мөлшерін анықтаңыз.

С тобына:   Құрамында элементтердің массалық үлестері мынадай: Mg - 41,4% ,                  О – 55,2% , Н- 3,4% болатын қосылыстардың химиялық формуласын таыңдар.

   Сабақ соңына жеткен соң, оқушылардың білімі бағаланады. Қорыта айтқанда осындай сабақтар арқылы оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауға, өз ойын ашық айтуға, белсенділікке, ұйымшылдыққа, жауапкершілікке тәрбиелеуге болады.

Алматы облысы

                                                                                                                                          Ұйғыр ауданы

                                                                                                                                         Ақтам ауылы.