Қазақ халқының әдет- ғұрпы мен салт- дәстүрлері.

Предмет: История
Категория материала: Рабочие программы
Автор:
Тақырыбы: Қазақ халқының әдет- ғұрпы мен салт- дәстүрлері.    Мақсаты:    Мыңдаған  жылдар  бойы халықтың өмірі мен тұрмысына алтын арқау болған, салты мен санасына бағыт- бағдар етіп сақтаған әдет- ғұрып, салт- дәстүр, әдеп пен жоралғы сияқты қазақ мәдениеті мен тіршілігін насихаттау.   Салт-дәстүрдің  мазмұнымен таныстыра отырып, оқушыларды адалдыққа, бір сөзділікке, адамгершілікке, халықтық мұраларды, салт- дәстүрлерді құрметтеуге тәбиелеу.                                оқушылардың ойлау қабілетін, қиялын дамыту, шығармашылықпен жұмыс істей білуге машықтандыру.  Сабақ түрі: Дәстүрлі сабақ..  Сабақтың әдісі: Сұрақ- жауап, баяндау, топтық жұмыс, шығармашылық ізденіс.  Көрнекілік: Оқулық «Ұлттық ойындар» сурет топтамасы, Жетондар, С. Кенжеахметов «Жеті қазына», «Бабалар дәстүрі» Ахмет Жүнісов, тірек сызба, интербелсенді тақта.  Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру: ІІ. Өткен материалдарды пысықтау мақсатында әр топқа сұрақтарды кезекпен қою, жауап берген оқушыларға жетон беру. І- топқа: 1. «Қазақ поэзиясы – халық өмірінің айнасы»  кімнің сөзі? 2. Шаруашылықты қай жұлдызының тууына жүргізген? 3.«Қырында киік жайылған    Суында балық ойнаған    Жемде кеңес қылмадың    Жемнен де елді көшірдің» кімнің жырынан үзінді? 4. ХV ғасырда Қазақ хандығы құрылғаннан кейін шыққан ақын- жыраулар? 5. Дешті Қыпшаққа әйгілі Дайыр қожа биді Әбілқайырдың атақты билерінің бірі дейді халық оны кім деп атайды 6. «Алаң да алаң,алаң жұрт»  жыры кімдікі? 7. «Айнала бұлақ басы жоқ», «Тоғай, тоғай, тоғай су», «Азау, азау дегенің», «Арғымаққа оқ тиді», «Айналайын ақ жайық» кімнің жырлары? 8. «Есім сені есірткен       Есіл де менің кеңесім       Ес білгенен Есім хан       Қолыңа болдым сүйесін       Қолтығыңа болдым демесін»,- кімнің жырынан үзінді? 9. 17 жасында соғысқа қатысып, 54 жасында өлім жазасына бұйырылған, 93 жасында Семей өңірінде қайтыс болған кім? 10. «Қамыстың басы майда, түсі сайда»,- кімнің жыры 11. Абылай ханның ақылшы биі болды, мемлекет істеріне араласып, ақыл- кеңес беріп ықпалын тигізіп отырған , жырау кім? 12. «Күлдір де күлдір кісінетіп,       Күреңді мінер ме екенбіз?!       Күдеріден бау тағып,      Ақ күреуке киер ме екенбіз?!»,- кімнің жыры? 13. «Бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай»  деген сөзді айтқан кім ІІ- топқа: 1. Жаңа түскен келіннің бетін ашып,түскен еліне таныстыру 2. Қазақ пен ноғайды ортақ тұлға, Қазақстанның батысында өмір сүрген жырау?   3. Ш. Уәлиханов «Қазақ- ноғай халқының философы» деп атаған жырау? 4. «Қарап жүрмей жайыңа Қара қыпшақ Қобыдандыда Нең бар еді құлыным?»,- бұл қай жыраудың өлең жолдарынан үзінді? 5. ХV ғасырдың 90- жылдарында Азау қаласында әскери билеуші шонжар тұқымынан шыққан жау жүрек батыр болған жырау? 6. «Қайран да менің Еділім      Мен салмадым, сен салдың      Қайырлы болсын сендерге      Меннен бір қалған Еділ жұрт»  кімнің шығармасы 7. Әскери  жорықтармен Кавказдың терістігін, Қырым, Дон бойын аралап шыққан жырау? 8. ХVI- XVII ғ. өмір сүрген жыраулар? 9. «Еңсегей бойлы ер Есім» жыры кімнің шығармасы? 10. Суырып салма ақындығын турашылдығын,жаудан қайтпас батырлығын Абылай хан жоғары бағалаған шаруа отбасынан шыққан ақын кім? 11. «Ей, Ақтамбеді, Қабанбай, Бекболат биге»                                                                                                                                   «Бөгенбай өліміне» жырларының авторы? 12. «Алтын тақтың үстінде       Үш жүздің басын құрадың       Жетім менен жесірге       Ешбір жаман қылмадың       Әділет пен жүрдіңіз       Әдепті іске кірдіңіз».-кімнің жырынан үзінді? 13. Таң патшалығының көрнекті ақыны Бэй Жуші өзінің «Биші бикеш» өлеңінде қандай тайпаның қыздарың билерін сипаттайды? ІІІ. Жаңа сабақ. 1. Ұлттық салт- дәстүрлер. 2. Қазақ халқының шаруашылығына байланысты әдет-ғұрыптар мен салт- дәстүрлер. 3.Отбасына байланысты әдет- ғұрыптар, салт- саналар. 4.Ұлттық ойындар. 5. Діни наным- сенімдер. IV. Мұғалім кіріспе сөзі. V. Алдын ала берілген тапсырма негізінде жоспардағы 2,3,4 тақырыпшалар бойынша әзірленіп келген оқушылар сөйлейді. VІ. Әр оқушы өздерінің баяндаған тақырыптары бойынша, сұрақтар қояды. 2 тақырыпша: Қазақ халқының шаруашылығына байланысты әдет- ғұрыптар. 1. Ұлт дегеніміз не? 2. Шаруашылыққа байланысты қандай әдет- ғұрыптарды білесіңдер? 3. «Отпен тазарту», «Қарқаралы көш» деген не? 4. «Отау қағу», «Бие мұрындық» қандай әдет- ғұрып? 5. Құрық желі, көген. Жүген, ноқта, бақан- олар не үшін қажет. Оларда басуға неге тиым салынған? 3 тақырыпша: Отбасына байланысты әдет- ғұрыптар, салт-саналар. 1. Бата аяқ, қарғыбау немесе үкітағар, киіт кигізу, ұрын бару, қыз қашар, желі тарту, есік ашар т.б. ырымдар қай кезде жасалады? 2. Ат тергеу дегенді қалай түсінесің? 3. Жылу, асар, немеурін деген не? 4.Қоштасу, кешірікөрсетілген? 2. Спорттық дене IX.  Үйге тапсырма: $27          
Тип материала: Документ Microsoft Word (doc)
Размер: 45 Kb
Количество скачиваний: 23
Просмотров: 210

Похожие материалы