Ф.Хөсни “Сөйләнмәгән хикәя”

Әсәргә анализ (6 нчы сыйныф)

Укытучы:  Шәрипова Динария Фәнүс кызы

Максат:

1.     Ф.Хөснинең “Сөйләнмәгән хикәя” хикәясен анализлау.

2.     Укучыларның фикерләү сәләтен һәм сөйләм телен үстерү.

3.     Аналарга карата шәфкатьлелек, ярдәм итү кебек сыйфатлар тәрбияләү.

Җиһазлау:

1.     Ф.Хөсни портреты

2.     Китаплары

Дәрес барышы:

I. Оештыру:

- Исәнләшү, уңай психологик халәт тудыру.

II. Актуальләштерү.

- Хәзер әдәбият дәресе. Әдәбият дәресендә без нинди әдәби әсәрләр өйрәндек. (Әкият, шигырь, хикәя)

- Өйгә нинди эш бирелде? (Ф.Хөснинең “Сөйләнмәгән хикәя” әсәрен укырга, эчтәлеген белергә, автор турында искә төшерергә, әсәрнең кайчан язылуы белергә)

- Сез укыган әсәр - нинди әсәр. (Хикәя)

- Ни өчен шулай уйлыйсыз? (Җаваплар тыңлана)

III. Төп өлеш

1. Хәзер “Сөйләнмәгән хикәя” хикәясенең авторы турында искә төшерәбез. (Җаваплар тыңлана)

2. Әсәр ничәнче елда язылган? Ул чорда нинди вакыйгалар булган? (Җаваплар тыңлана)

3. Хәзер, укучылар, хикәянең эчтәлеген искә төшерәбез. (Сюжетлы рәсемнәр буенча эш, рәсемнәрне эчтәлек буенча урнаштыру.)

4. Эчтәлеген искә төшердек.

Бу хикәядә кемнәр катнаша:

Биктимер            Маһруй җиңги             Чабатачы Әхми          Балалар

5. Әйдәгез, геройларга кыскача характеристика бирик.

Биктимер: Чабатачы Әхми малае, сипкелле, сүз тыңлаучан, инженер

Маһруй җиңги: кунакчыл, коймакны оста пешерә.

Чабатачы Әхми: Төк кунмас Әхми, ярлы, туры, шелтәле итеп әйтә белә.

Балалар: чаналары бар, көн буе чана шуалар.

6. Әсәр нәрсә турында? Темасын билгелибез. (Балалар белән ата-аналар арасындагы мөнәсәбәт).

7. Идеясен билгелибез. Автор нәрсә әйтергә теләгән? (Әти-әниләр сүзен тыңларга)

8. Проблемасы: Ата-аналарның балаларны тәрбияләү ысулы.

9. Төенләнеш: Коймак кабарып чыга, чымырдап тора башлый.

Вакыйгалар үстерелеше: Биктимер табага Чат Җамалиларга китә.

Кульминацион ноктасы: Биктимернең чишмә тавындагы шугалакка килеп чыгуы.

Чишелеш: Биктимернең тау шуып, өйгә кайтып керүе.

10. Әсәрнең теле: гади, аңлаешлы

- Фразеологик әйтелмәләр бар:

Төк кунмас; тел бистәсе; лыгырдарга яратам; атылып төшү; аягың тигән җиргә тисен, тимәгән җиргә тимәсен.

- Чагыштырулар:

канатлы кеше әверелә, бәхет томаны, оча торган малай.

- Җанландыру (сынландыру) – безнең авыз да каймак ашап карасын.

Каймак авызга керәм дип чымырдап тора.

11. Кем исеменнән сөйләнә? (Автор)

IV. Рефлексия

Әсәрнең әһәмияте нәрсәдә? Бу әсәр нәрсәгә өйрәтә?

(Әниләрнең сүзен тыңларга өйрәтә.)

V. Йомгаклау

1. Укучылар, без бүген нәрсәләр белдек? Бу әсәр безне нәрсәгә өйрәтә.

2. Нинди нәтиҗә ясыйбыз: әти-әниләрнең сүзен тыңларга кирәк.

VI.Билгеләр кую. Үзбәя.