Талдықорған қаласы

                                                                                       №16 орта мекте-гимназиясы

                                                                                                       Физика пәні мұғалімі: Ботантаева К.А.

Сабақтың тақырыбы:  Инерция. Күш .

Сабақтың мақсаттары:

1. Күнделікті тіршіліктен тәжірибе келтіре отырып күш туралы түсінік, анықтамасын, шамасын белгіленуін, өлшем бірлігін, ерекшелігін менгерту. 
2. Тәжірибе арқылы бақылау көз жеткізу, ойлау қабілетін дамыту. 
3. Оқушыларды физикалық мәдениетке тәрбиелеу, жүйелі түрде жұмыс істеуге, өз ойын дәл тиянақты айта білуге үйрету, тәрбиелеу. 
Көрнекіліктер: Интерактивті тақта, диагностикалық карталар, демонстрациялық тәжірибелер көрсетуге арналған приборлар

Тәжірибелер: Инерция, Дененің үдеуінің дене массасына тәуелділігі

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

 Көрнекілігі: 

1.                   Инерция құбылысын көрсетуге арналған шар, қағаз;

2.                   Арбашалар, тірек жолы, секундомер, жүктер жиыны;

3.                   Тапсырмалар және бағалау крийтерилері жазылған карточкалар.

Сабақ жоспары:

●             “Миға шабуыл” сұрақтарға жауап беру;

●             Түсіну, талдау, салыстыру, сараптама жасау;

●             Графикалық диктант, “Қатені тап” ойыны, есеп шығару арқылы білімді жүйелеу;

●             Рефлексия. Өзіндік бағалау.

Кезеңі

Ұзақтығы, мин.

Оқыту түрі мен әдісі

Үй жұмысын тексеру, оқушылардың білімін белсендіру, (актуализация)

10

Жалпы сұрақ-жауап

Сабақтың мақсатын қою, жаңа тақырыпты ашу

5

Дене инерттілігі дегеніміз не?

Дене жылдамдығының өзгеруіне не себеп болады?

Жаңа материалды игеру

15

Мұғалімнің әңгімесі, оқушылармен сұқбаттасу, тәжрибелер көрсету,

Оқылған материалды бекіту

10

Тақтада есеп шығарып, оның кезеңдерін талдау

Сабақты қорыту

5

Бағалау, үйге тапсырма, т.б хабарламалар.

 

Бөлімі

Мұғалімнің әректі

Оқушының әрекеті

Білім  (2)

І. Ұйымдастыру

Бағалау жүйесімен таныстырады. Диагностикалық картаға өз фамилияңды жаз.  Сабақ бөлімдеріндегі тапсырманы орындаған оқушы диагностикалық картаға өзіне тиісті ұпайын қойып отырады. Оқушыларға таратды.

 

1. Үй тапсырмасымен жұмыс.

Жалпы сұрақтар.

1.  Үйге берілген тақырыпты қайталау.

●             Автомобиль жазық горизонталь жолмен моторын сөндіріп бірқалыпты қозғала алады ма?

●             Су тамшысы бірқалыпты түсіп келеді. Қандай күштердің әсерлері теңгеріледі?

●             Сең жүрген кезде неліктен мұз кесектері бұрылыстарда кептеліп қалады?

●             Үстел үстінде ағаш кесегі жатыр. Оған қандай күштер әрекет етеді? Ағаш бірқалыпты және түзусызықты қозғалғанда ше?

●             Пойыз станциядан шығып, жылдамдығын үдетті. Осы кезде ауыр қолсандықты еден бойымен қай бағытты жылжыту оңайырақ?

●             Үлкен жылдамдықпен жүріп келе жатқан велосипедшіге кенет тоқтау қажет болған жағдайда неліктен алдыңғы доңғалақты емес, артқы доңғалақты тежеу қажет?

●             Көшеге су себетін автомашинаның цистернасы бетіне дейін толтырылған. Машина кілт тоқтаған кезде қақпағы ашық тұрған цистернадағы су шайқалып қалай қарай төгіледі?

Оқулықтары мен дәптерлерін дайындайды.

 

Сұрақтарға жауап беру.

 

Инерция құбылыстарын зерттейді.

 

Дене тыныштықта тұрғанда және қозғалыста болғанда, оған әрекет ететін күштерді таба білу, белгілеу.

 

ІІ. Жаңа сабақ.Мұғалім: (Проблемалық ситуация)

Дене жылдамдығының өзгеруіне не себепші?  Дене инерттілігі дегеніміз не?               

Бүгінгі сабағымызда Инерция. Күш – денелердiң өзара әрекеттесуiн сипаттайтын шама тақырыптарын қарастырамыз 

Не білемін?

Нені білгім келеді?

Күш деп бір дененің екінші денеге әрекетінің қарқынын сипаттайтын шаманы айтамыз. Денелердің арасындағы өзара әрекеттесу: түйіскен (жалғасқан) және өріс арқылы жүзеге асырылады.

Күш әрекетінің әсері төрт факторға тәуелді: күш модуліне, күш бағытына, әрекет ету уақытына, күштің түсу нүктесіне.

Ауырлық күші; Серпімділік  күші ;

Үйкеліс  күші ; Архимед  күші

Ғалымның атын жеңілдік арқылы табу:

•          Оны “сэр” деп атаған.

•          Оны классикалық механиканың атасы деп атаған.

•          Оның құрметіне күштің өлшем бірлігіне аты берілген.

 

 

 

INSERT кестесін толтыру, өз ойларын айту;

 

 

 

 

 

 

 

Түсіну  (4)

 

 

 

 

Қолдану (6)

ІІІ.  Графикалық диктант . 

1. Қоян қуып келе жатқан түлкіден қашқанда, бағытын қалт өзгертіп, жиі бұрылыстар жасайды. Бұл тәсіл инерттілікпен түсіндіріледі.

2. Қозғалмай тұрған автомашинаға үйкеліс күші әрекет етпейді.

3.Денеге түсірілген күш, ол дененің жылдамдығының өзгеруіне себепші болады.

4. Күштің өлшем бірлігі

5. Дене инерттілігін сипаттайтын шама – векторлық шама.

6. Бұлттан пайда болған бұршақ Архимед күшінің әсерінен жерге жауады.

7. Ойыншық машинаның тарту күшін динамометрмен өлшеуге болады.

8. Ішінде суы бар шелек орындықтың үстінде тұр. Шелекке орындықтың тарапынан күш әрекет етеді.

 

Графикалық диктантта берілген анықтамалар бойынша графиктік белгілеулер жасайды, өз қателерін табады, түсіндіреді

Анализ  (8)

“Қатені тап”

Суреттер бойынша қате көрсетілген күштерді көрсетеді.

 

 

 

 

 

 

 

Синтез  (10-12)

1.                  Денелерді өзара әрекеттесуі дегеніміз не? 
2. Қозғалыс жылдамдығы дегеніміз не? Ол нені көрсетеді? Формуласын жазындар. 

2.                  1. Инерция деп нені атайды? 
2. Тығыздығы мен көлемі бойынша денің массасын қалай есептейміз. 

3.                  1. Заттың тығыздығы деп нені айтамыз. Формуласын жазындар. 
2. Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол қандай күйде болады? 

Берілген сурет бойынша есептер құрастырады

ІV. Оқушыларды сабаққа қатысу картасы б/ша бағалау.

Үйге тапсырма:

 

 

 

 

Оқушының сабаққа қатысу картасы (әр оқушыға бірден)

№

Диагности-калық карта

 

Аты-жөні

білім

түсіну

қолдану

анализ

синтез

 

Қорытынды ұпай

Үпай     2

 Ұпай    2, 2

 ұпай 6

¥пай 8

¥пай  10-12

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

оқушы диагностикалық картаға өзіне тиісті ұпайын қойып отырады. Оқушыларға таратылады.

Денгейі

баға

ұпай

жоғары

«5»

21-42

жеткілікті

«4»

10- 20

ауытку

«3»

 2 - 9

төмен

«2»

 0-1