Қосмекенділер – алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген төрт аяқты омыртқалы жануарлар. Қазіргі кезде қосмекенділердің 5000-нан астам түрі белгілі. Қазақстанда қосмекенділердің 12 түрі таралған. Оның 3 түрі сирек кездесетіндіктен, Қазақстанның қызыл кітабына тіркелген (2010ж) Қосмекенділерді зерттейтін ғылымды “барахнология”деп атайды.

Мекені: жер шарының тропиктік, субтропиктік және қоңыржай белдеулерініңсу айдындарында, ылғалы мол жерлерде мекендейді. Олар суда да, құрлықта да кездесетіндіктен қосмекенділер деп аталады. Қосмекенділерді кейде амфибиялар деп атайды.

Ас қорыту жүйесі: жақ сүйектеріндегі ұсақ тістері мен тілі қорегін ұстауға көмектеседі. Тілінің көмегімен ұсақ жәндіктерді ұстап қоректенеді. Ауыз-жұтқыншақ қуысы - қысқаөңеш – қарын - ащы ішек - тоқ ішек- клоака.

Қанайналымы: қосмекенділер - салқын қанды. Қосмекенділер ересектерінің жүрегі 3 бөлікті (екіжүрекше, бір қарынша тұрады). Қан айналымының кіші және үлкен шеңбері болады.

Жүйке жүйесі және сезім мүшелері: қосмекенділер миы 5 бөліктен тұрады: алдыңғы, ортаңғы, аралық, сопақша ми және мишықтан тұрады, дыбыс қабылдайтын дабылжарғағыкөздің артқы жағында орналасқан.

Көбеюі және дамуы: Қосмекенділер – дара жынысты қосмекенділердің көбеюі мен дернәсіл дамуы су ішінде жүреді. Ұрықтанған жұмыртқа-дернәсіл-ересек қосмекенді.