Сабақтың тақырыбы: Циклдік алгоритмдер

Сабақтың мақсат-міндеттері

а) білімділік

Оқушыларға циклдік алгоритмдерді программалауды үйрету, оның түрлерімен таныстыру

ә)дамыту шылық

Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру

б) тәрбиелік

Оқушыларды адамгершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу

Сабақтың типі

Жаңа материалды игерту

Сабақтың түрі

Дәстүрлі.

Сабақтың әдістері

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап

Сабақтың оқыту құралдары және көрнекілігі

Интерактивті тақта, презентация, үлестірмелі қағаз

Сабақтың барысы

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

I. Ұйымдастыру бөлімі

-амандасу;

-түгелдеу;

-оқушының назарын сабаққа аудару;

-оқу құралдарының дайындығын тексеру;

-амандасу;

-кезекшілік міндеттерін атқару;

-сабаққа дайындалу;

ІI.Жаңа материалды қабылдауға дайындық

Шегіртке сандық ось бойымен берілген сан бөліктеріне секіреді. Орындаушы Шегіртке бұйрықтарының жүйесі: оңға 3(3 бірлік кесіндіге оңға секіреді) және солға 2 (2 бірлік кесіндіге солға секіреді). Бастапқы орны 0. Шегірткеге 2 санына жетуге көмектесетін алгоритм құр.

Иә жоқ

IІІ.Жаңа материалды түсіндіру

а) жаңа ұғымға байланысты жұмыс

Цикл деп программадағы қайталанатын әрекетті айтады. Паскаль тілінде қайталау процесін үш түрлі жолмен ұйымдастыруға болады:
-арифметикалық цикл – FOR;

-шартын алдын ала тексеретін цикл – WHILE;
-шартты соңынан тексеретін цикл – REPEAT;

Егер есепте қайталау саны алдын ала белгілі болса, FOR операторы қолданылады. FOR операторын-параметрлі цикл операторы деп атайды. Есептегі орындалатын әрекеттер цикл ішінде параметрдің алғашқы мәнінен соңғы мәніне дейін бір қадаммен өзгереді.

Жалпы жазылу түрі:

FOR < айнымалы>:= n1 TO n2 DO

<оператор>;

FOR<айнымалы>: = n2 DOWNTO n1 DO

<оператор>;

Мұндағы n1 және n2-цикл параметрінің алғашқы және соңғы мәндерін анықтайтын өрнектер

FOR (үшін), TO (дейін), DO (орындау) - қызметші сөздер;

параметрдің өзгеру қадамына байланысты операторда ТО немесе DOWNTO (DOWN-төмен,TO-дейін, DOWNTO-кері қарай) түйінді сөздері пайдаланылады. Егер қадам +1 – ге тең болса, онда операторда TO, ал қадам -1-ге тең болса, онда DOWNTO сөзі қолданылады.

FOR операторының орындалу блок-схемасы

k:= S1, S2, 1

<оператор>

Мысалдар

Оператор

Нәтижесі

FOR i:=1 TO 6 DO WRITE(i:2);

1 2 3 4 5 6

FOR i:=6 DOWNTO 1 DO WRITE(i:2);

6 5 4 3 2 1

FOR C:=’A’ TO ‘E’ DO WRITE(C:2);

A B C D E

FOR C:=’E’ DOWNTO ‘A’ DO WRITE(C:2);

E D C B A

WHILE операторы. Алдын ала берілген шарт бойынша қайталуды жүзеге асыратын бұл оператор WHILE (әзірше) және DO (орындау) түйінді сөздері қолданылып жазылады.

Цикл қайталанар алдында, логикалық өрнектің мәні тексеріледі. Егер ақиқат болса, онда цикл денесі қайталанып орындалып отырады. Керісінше жалған болса, циклдің орындалуы аяқталып, WHILE операторынан кейінгі жолдар орындалады.

Егер, ең басында өрнектің мәні жалған болса, онда цикл бір ретте орындалмайды.

Жоқ while <шарт> do

begin

иә <1-оператор;>

оператор

<2-оператор;>

…

<n-оператор;>

End;

REPEAT қайталу операторы WHILE операторына ұқсас, айырмашылығы – қайталану шарты цикл соңында тексеріледі, сондықтан ол кем дегенде бір рет орындалатын болады. Екінші өзгешелігі – цикл тұлғасы шарт жалған болғанда қайталанып, ол ақиқат болған кезде циклді орындау доғарылады.

Бұл оператор Repeat (қайталау) және Until (дейін) түйінді сөздерін пайдаланып орындалады.

Repeat операторының блок-схемасы

Оператор

Repeat

<оператор 1>;

<оператор 2>;

жоқ ......

<оператор n>

иә UNTIL < шарт >

Оқушылар жаңа сабақ тыңдайды

ә)компьютермен жұмыс

• №1 тапсырма. Жеке тапсырма.

1-ден n-ге дейінгі сандардың 1-ден n-ге дейінгі сандардың

қосындысын табыңыз. Ол үшін қосындысын табыңыз. Ол үшін

төмендегі схеманы пайдаланыңыз төмендегі схеманы пайдаланыңыз

Prog…….esep01;

v…..integer;Prog…….esep02;

b…… v…..integer;

s:=0; b……

w….. s:=0; i:=1;

read…. W….. (‘’);

For……… r…..

b….. while i<=n …

s:=……. b……

end; s:=s+I; i:=i+1;

w…….. e…

e….. w

e…..

1-ден n-ге дейінгі сандардың қосындысын табыңыз. Ол үшін

төмендегі схеманы пайдаланыңыз

Prog……esep03;

v…..integer;

b……

s:=0; i:=0;

w…(‘’);

r…..

repeat

s:=s+I; i:=i+1;

until (i>n);

w……

e…..

№2 тапсырма. Топтық тапсырма. Әр топқа тапсырма беріледі, есептің блок-сызбасын постер арқылы қорғайды, программмасын компьютерде орындайды

• 1. фукциясын есептеу блок-сызбасын және программасын құрыңдар

Program E

Var x,y: real;

Begin

Write (`x-ті енгізіңдер: `);

Readln (x)

If x<0

Then y: =x+2

Else y: =2*x*x*x

Writeln (`y=`, y)

End.

2.Радиусы R болатын шеңбер ұзындығын есептеу блок-сызбасын және программасын құрыңдар

Program B1;

Const pi= 3.14159;

Var R, L: real;

R

Begin

Writeln (`R мәнін енгізіңдер:` );

Read (R)

L: = 2πR

;

L: = 2 * pi * R;

Writeln;

L

Writeln (‘нәтиже:' );

Writeln ( L = `, L);

End.

• 3.Квадрат теңдеудің түбірін табудың блок-сызбасын және программасын құрыңдар

Иә жоқ

Program B5;

Var a, b, c, x1, x2, d : real;

Begin

Writeln ( `a, b, c мәндерін енгізіңдер:`);

Readln (a, b, c);

d: = sqr (b) – 4*a*c;

if d < 0 then

writeln (нақты түбірі жоқ)

else

begin

x1: = (-b + sqrt (d)/(2*a);

x2: = (-b - sqrt (d)/(2*a);

write (x1: 6: 2, x2:6: 2)

end

end.

Оқушылар жеке тапсырма орындайды

Оқушылар топ болып жұмыс жасайды

ІV. Жаңа білімді бекіту

Activoit арқылы тест тапсырмасын орындайды

• 1.Алгоритм дегеніміз не?

V. Үйге тапсырма. Қорытындылау

Циклдік алгоритмдер. 30-дан 10-ға дейінгі барлық жұп сандарды экранға шығаратын программа құрып келу

VI. Бағалау

Оқушылардың белсене қатысуын қадағалау және сол бойынша бағалау